Gepubliceerd op 18-03-2021

Schenking van constantijn

betekenis & definitie

(Donatio Constantini), een valsch document, in het midden der 9de eeuw te Parijs opgesteld, waarin verhaald wordt, dat keizer Constantijn de Groote tot dank voor zijn (eveneens legendarische) wonderbare genezing door paus Sylvester, het primaat des Pausen erkent, en aan hem en zijn opvolgers de stad Rome, alle provincies van Italië en vele andere landstreken ten geschenke geeft. Eerst in de 15de eeuw ontdekten Aeneas Sylvius (later paus Pius II), kardinaal Nicolaas van Cusa, de humanist Laur.

Valla e. a., dat dit stuk, waarvan de tekst het eerst voorkomt in de pseudo-Isidorische decretalen, valsch was. De S. v. C. schijnt echter niet te zijn opgesteld ten voordeele der pauselijke macht, doch in het belang van het Frankische rijk. De falsaris die de S. v. C. vervaardigde, schijnt ten doel te hebben gehad, tegenover den keizer van Constantinopel, die aan de Frankische vorsten het overwicht over de Roomsche kerk betwistte, op zijn manier aan te toonen, dat keizer Karel de Groote, juist omdat hij van den Paus zelven de keizerlijke waardigheid over westelijk Europa en over een gedeelte der Kerkelijke staten had ontvangen, de aangewezen persoon was, om het christelijk keizerschap uit te oefenen. Ofschoon de S. v. C. zeer geschikt was om de pauselijke oppermacht in de middeleeuwen te bevestigen, hebben de pausen slechts zeer spaarzaam daarvan een officieel gebruik gemaakt. De eerste die dit deed was paus Leo IX (f 1054) en na hem is dit slechts door enkele andere pausen gedaan.

< >