Gepubliceerd op 23-02-2021

Maurits (oranje-nassau)

betekenis & definitie

prins van Oranje en graaf van Nassau, geb. 14 Nov. 1557 te Dillenburg, zoon van prins Willem I en van Anna van Saksen. Hij studeerde te Leiden en werd, nadat zijn vader in 1584 om het leven was gebracht, nog vóór de komst van Leicester tot stadhouder, kapitein-generaal en admiraal van Holland en Zeeland benoemd.

Toen Leicester einde 1587 vertrokken was, werd M. in 1588 admiraal-generaal van de Unie, in 1590 stadhouder en kapitein-generaal van Utrecht en Overijsel en in 1591 van Gelderland, terwijl men hem tevens als kapitein-generaal van de Unie beschouwde. M. begon de reeks zijner succesvolle krijgsverrichtingen met de verovering van Breda in 1590 en toen het 12-jarig bestand gesloten werd (1609), had hij den Spanjaarden vele steden en vestingen ontnomen, terwijl hij hun in den slag bij Turnhout, 24 Jan. 1597, en in dien van Nieuwpoort, 1 Juli 1600, zware nederlagen had toegebracht. De gesloten wapenstilstand, door Oldenbarneveldt zeer tegen M/s zin doorgedreven, deed bij den prins een wrok tegen dezen staatsman ontstaan; ’s prinsen handelwijze jegens Oldenbarneveldt (zie deze) gaf Vondel zijn Falamedes in de pen. Na het eindigen van het 12-jarig bestand in 1621 vond M. in den spaanschen veldheer Spinola een geduchten tegenstander, en terwijl deze nog Breda belegerde, stierf M. 23 April 1625 te ’s Gravenhage. M. was ongehuwd gebleven; van zijn buitenechtelijke kinderen bij jonkvrouw van Mechelen zijn de beide oudste, Willem en Lodewijk het bekendst geworden. M., die in het geheel 38 steden en 45 sterkten innam, 3 groote veldslagen won en 12 belegerde plaatsen ontzette, was een der grootste veldheeren zijns tijds; zijn leger gold als de beste leerschool voor de krijgskunde van dien tijd.

< >