Gepubliceerd op 19-01-2021

Apraxin

betekenis & definitie

Voornaam Russisch geslacht:

Maria A.; wier vader Matwej in 1678 in een campagne tegen de Kalmukken was gesneuveld, werd in 1682 de gemalin van Feodor III; zij overleed 31 Dec. 1715.

Peter Matwjejewitsch, graaf A., oudste broeder der vorige, vergezelde Peter den Groote in 1697 naar Nederland; later onderscheidde hij zich in den strijd tegen' de Strelitzen; als luitenant-generaal nam hij deel aan den Zweedschen oorlog; hij geraakte betrokken in het proces, tegen Alexeï : Petrowitsch (zie aldaar) doch werd vrijgesproken; hij overleed 29 Mei 1729 te Petersburg.

Feodor Matwjejewitsch, graaf A., broeder des vorigen, geb. 1671; was in 1700, niettegenstaande zijn tegenkanting tegen elke hervorming of verbetering, een der invloedrijkste personen aan het hof van Peter den Groote. Als hoogste in rang bij de opkomende Russische marine, organiseerde hij deze met veel talent; hij kan als de vader van het russische zeewezen worden beschouwd.' In den noorschen oorlogr veroverde hij in 1710 Wiborg; bij de verovering van Finland in 1713 leidde hij de opération van de zeezijde ; in 1721 bracht hij den vrede van Nystad tot stand, door welke Rusland Ingermanland en de Oostzeeprovinciën verkreeg; hierop vergezelde hij Peter den Groote op diens campagne tegen de Kaspische provinciën en Perzië en stierf 10 Nov. 1728. Tweemalen aan omkoopbaarheid, verraad en ontrouw schuldig bevonden (1715 en 1718) werd hij beide keeren door den Czaar begenadigd.

Stephan Fedorowitsch A., zoon van den jongsten broeder der vorigen (Andrei Matwjejewitsch), geb. 1702, streed onder Münnich tegen de Turken, klom op tot generaal-enchef, en was een der heftigste tegenstanders van 1’Estocq en van 'de pruisische partij ten hove. Bij den aanvang van den Zevenjarigen oorlog verkreeg hij het opperbevel over het russische leger, viel in Mei 1757 Pruisen binnen en behaalde 30 Aug, bij Groszjagerndorf eene overwinning op de pruis. troepen onder generaal Lehwald. Niettegenstaande deze overwinning onttrok hij zich aan het verder beloop van den strijd en ging naar Koerland, teneinde de uitvoering voor te bereiden van het door hem in vereeniging met den rijkskanselier Bestushew ontworpen plan om de kroon, na den dood van de doodelijk zieke keizerin-bewindvoerdster, Elizabeth, aan grootvorst Paul op te dragen. De keizerin genas evenwel; Bestushew werd wegens hoogverraad naar Siberië verbannen; A. stierf vóór de krijgsraad in zijn zaak uitspraak had gedaan, 26 Aug. 176Ó, in de gevangenis.

< >