GALERIJ, (gew. GAANDERIJ,) v. (-en), lange overdekte gang, met of zonder zuilen en bogen, buiten langs of door een gebouw loopende, zuilengang; lange gang in een gebouw, waarop de vertrekken uitkomen;
— soort van tribune in een openbaar gebouw, kerk of schouwburg, gewoonlijk met eene borstwering voorzien of door eene zuilengang afgeschoten;
— inz. de bovenste doorloopende tribune waarin zich de zitplaatsen van minderen rang bevinden; (fig.) het publiek dat op de galerij plaats neemt, de toeschouwers van minderen rang (het tegenwoordige schellinkje): de luidruchtige galerij dreigt machtiger te zijn dan de bak;
— (in andere openbare gebouwen) verheven tribune voor toeschouwers langs de wanden eener zaal;
— omloop of gang aan de buitenzijde van een toren, gewoonlijk van eene borstwering of balustrade voorzien, torentrans; langwerpig vertrek dat aan ééne of aan beide zijden geheel open of althans met vensters voorzien is; inz. dienende tot het ten toon stellen van schilderijen en beeldhouwwerken: de galerijen van het Louvre te Parijs; (fig.) de druk- of plaatwerken, inhoudende gravures, houtsneden, etsen, photographische of andere afbeeldingen welke te zamen de kunstschatten van eene galerij of van eene als zoodanig gedachte verzameling van kunstwerken voorstellen; een nieuw prachtwerk, de galerij van meesterstukken der Nederlandsche schilderschool;
— (scheepsb.) buitenbetimmering aan den spiegel tegen de achtereinden der zijden van het schip, die eene afgesloten ruimte voor de geheime gemakken vormt en uitwendig tot verbreeding en versiering van den spiegel strekt;
— (in den vestingb. en het krijgsw.) overdekte gemetselde gang, aan den buitengrachtsboord (de contrescarpe) eener droge gracht aangelegd, en van schietgaten voorzien; ook gemeenschapsgalerij geheeten;
— ringvormig gedeelte om den orander eener lamp voor het dragen van het glas;
— de voornaamste onderaardsche gangen in een mijnenstelsel;
— (leerl.) rek in de looierswerkplaats, aan welks latten het leer ter droging wordt opgehangen.
