in de - zitten
bang zijn; in moeilijkheden zitten. Oorspr. een soldatenuitdr., maar tegenw. zo algemeen ingeburgerd dat zelfs het label ‘informeel’ niet meer past. Ratsis in feite een ander woord voor ‘stamppot’ (groenten met gekookte aardappelen). Het komt van ratjetoe,van Frans ratatouille‘hutspot. In een bekend soldatenliedje uit de jaren veertig werd gezongen over ‘rats, kuch en bonen, dat is het soldatendiner’. Ratsheeft echter de bet. ‘drek’ in de uitdr. in zijn rats zitten.Eigenlijk ‘in de stront zitten’.
Nou dacht ik - wat ken je gauw denke, as je in de rats zit hè, net tienmaal zo gauw as anders, hé? - (Herman Heijermans: Kamertjeszonde, 1898, herdruk 1966)
... de Oost is vol polderjongens die in de rats zitten voor zichzelf... (Jan de Hartog: Gods Geuzen, trilogie, 1947 - 1949)
‘Geloof maar dat ie in de rats zit’, zei Hugo. Theun de Vries: Het meisje met het rode haar, 1956
Kennelijk had hij goed in de rats gezeten. (Yvonne Keuls: Jan Rap en z’n maat, 1977)
