Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 17-01-2019

Servet (of servede

betekenis & definitie

Servet (of servede - Michael), 1511—1553, Spaansch arts, die ijverig den Bijbel bestudeerde en tot verwerping van de kerkelijke triniteitsleer en van den kinderdoop kwam. Hij heeft lang gepractiseerd in Vienne, Parijs en Lyon en daarbij voor de wetenschap ook bijzondere verdienste gehad, b.v. door het ontdekken van den bloedsomloop in de longen. In 1553 schreef hij zijn Christianismi restitutio, waardoor de inquisitie hem zocht en hij ternauwernood daaraan ontsnapte. Op zijn reis naar Spanje bezocht hij nu Genève, werd hier herkend, gevangen genomen en mede met voorkennis van Calvijn als ketter verbrand.

Twee honderd en vijftig jaren later, in 1903, hebben de Gereformeerde Protestanten van alle landen op de gerechtsplaats een gedenkteeken doen oprichten, om de daad van Calvijn te verzoenen, met het opschrift: „Fils respectueux et reconnaissants de Calvin, notre grand réformateur, mais condamnant une erreur, qui fut celle de son siècle, et fermement attachés a la liberté de conscience selon les vrais principes de la reformation et de l’évangile, nous avons élevé ce monument expiatoire le 27 Octobre 1903”. In ’t zelfde jaar is te Annemasse bij Genève door vrijdenkersvereenigingen een monument voor S. onthuld als protest tegen het genoemde „monument expiatoire” (vooral wegens de woorden „une erreur, qui fut celle de son siècle”). Van zijn „Christianismi restitutio” zijn maar 3 ex. over, doch het is in 1791 te Neurenberg herdrukt en een Duitsche vert. verscheen van Spiess (Wiesbaden 189296,3 dln.). Uitg. der processtukken door Brunnemann M. S., aktenmassige Darstellung, u. s. w., Berl. 1853. — Litt.: Tollin, Das Lehrsystem S.’s (3 Bd. 1876—78); dez., Melanchton u. M. S. (1876); A. van der Linde, M. S. (Groningen 1890) ; Geymonat, M. S. et ses idéés religieuses (Gen. 1892); Besson, M. S. (2 Bd. 1903).

< >