Le sage - (Alain René), Fr. tooneel- en romanschrijver, geb. te Sarzeau (Bretagne) in 1668, studeerde in de rechten te Parijs en werd advocaat. Om in zijn levensonderhoud te voorzien, schreef en vertaalde hij een menigte werken van allerlei aard. In 1743 trok hij zich terug te Boulogne-sur-Mer, waar een van zijn zoons kanunnik was, en stierf aldaar in 1747. Twee van zijn talrijke tooneelstukken worden thans nog opgevoerd: Crispin rival de son maître (1707), een klein blijspel in één bedrijf, en Turcaret (1709).
Evenals alle blijspelschrijvers van zijn tijd, is L. een navolger van Molière of staat althans onder diens invloed. Den oorsprong van sommige tooneelen uit Turcaret vindt men in „Bourgeois gentilhomme” en „Comtesse d’Escarbagnas”. Deze komedie is de eenige in de 18e eeuw, die, wat het waarnemingsvermogen en het realisme van de uitvoering betreft, aan [Molière herinnert. Met buitengewone kracht teekent hij het type van den financier, die niet voorkomt in de stukken van Molière en weldra in het werkelijke leven zoo buitengewoon op den voorgrond zou treden. Het stuk heeft nooit bijzonder veel succes beleefd, misschien wel omdat er geen enkele sympathieke rol in voorkomt, en zijn toon meer satyrisch dan komisch is. Niettemin blijft het een meesterwerk van realistische kunst. In 1707 verscheen le Diable boiteux, minder een roman dan wel een reeks anecdoten en karakterteekeningen, die aan La Bruyère doen denken. L. schetst Parijsche typen en zeden.
Gil Bias (1715, 1724, 1735) is een avontuurlijk verhaal en tevens de eerste realistische roman van beteekenis in de Fr. letterkunde. Het verhaal speelt in Spanje en langen tijd heeft men, ten onrechte, gedacht, dat L. letterdieverij gepleegd had. Niettegenstaande het Spaansch decoratief is het duidelijk, dat L. de Fr. samenleving geschilderd heeft: aan vele personen zou men een Fr. naam kunnen geven. — Men heeft ernstige bedenkingen gemaakt tegen dit kunstwerk: Gil Bias staat te dicht bij den ouderwetschen schurkenroman; de eenheid van het verhaal laat veel te wenschen ; de psychologie is oppervlakkig, de moraal grof en laag bij den grond, en, voor een roman, neemt de satire er een te groote plaats in. De oorspronkelijkheid en de groote verdienste van Gil Bias bestaan evenwel in de belangwekkende zedenschildering ; het is een soort van „Comédie humaine”, maar zonder de scherp getypeerde personen, zooals die bij Balzac voorkomen. Men vindt hier geen diepgaande psychologische ontleding.
L. laat zijn personen handelen, toont ons hun houding, hun gebaren, hun gezicht, hij stelt ze ons voor in de bijzonderheden van hun dagelijksch bestaan. Hij is een uitmuntend waarnemer van het menschelijk leven en daarbij een voortreffelijk schrijver, een realist met een natuurlijken, ongekunstelden stijl, die zich weet uit te drukken met een nooit falende, ongedwongen nauwkeurigheid. Zie: E. Lintilhac, Le Sage (Coll. des Gr. Ecriv. fr., Parijs, Hachette, 1893).
