Gorgones. - Homerus spreekt slechts van het hoofd der Gorgo, een vreeselijk grijnzend monster uit den Hades en op het schild van Zeus. Bij Hesiodus worden er drie genoemd: Stheno, Euryale en de sterfelijke Medusa, dochters van Phorcys en Ceto. Zij wonen aan den Westelijken rand der aarde in de nabijheid der Hesperiden. Poseidon verbindt zich met Medusa en verwekt bij haar Chrysaor (vader van Geryones en Echidna) en Pegasus, die, nadat haar door Perseus het hoofd was afgeslagen, uit haar bloed ontsproten.
Perseus gebruikte het hoofd in den strijd tegen zijne vijanden. Een andere rol speelt de Gorgonenkop op de aegis van Athena (Minerva): zij heeft het van Perseus ontvangen of de G. zelve gedood. — Als de G. ten voeten uit afgebeeld worden zijn het geheel bekleede, gevleugelde (öf 2 óf 4 vleugels) vrouwengestalten, dikwijls slangen in de handen of om het middel dragend, maar meestal ziet men slechts het hoofd, dat gorgoneionheet. Het dient oudtijds als apotropaion (afweermiddel) tegen vijanden en geesten en wordt daarom dikwijls aan schilden en tempels (een geweldig groote g. werd in 1911 op Korfoe gevonden) aangebracht. In de vroegste kunst is dit g. afzichtelijk (wijdopengesperde oogen, schitterende tanden, uitgestoken tong), later wordt de uitdrukking der al schooner en schooner wordende trekken langzamerhand meer droevig dan dreigend. Sedert de 4e eeuw is het g. louter een schoon vrouwenhoofd met om den hals een slangeketting en soms kleine vleugeltjes boven de ooren. Het mooiste voorbeeld daarvan is de z.g. Medusa Rondanini te München.
