Cijns - tijns of tins, grondrente. Naar hedendaagsch recht wordt de grondrente betaald niet aan maar door den grondeigenaar, evenals de — nu afgeschafte tienden — betaald werden door den grondeigenaar of diens huurder. Het verschil tusschen grondrente en tiende is, dat de grondrente uit een vast, onveranderlijk bedrag van geld, gewassen, boter, hanen enz. bestaat, tiende daarentegen uit een evenredige hoeveelheid van de opbrengst van het tiendplichtige land zelf. Intusschen werden de cijnzen oorspronkelijk niet door maar aan den eigenaar betaald en waren het dus niet wat men heden ten dage grondrenten noemt.
Men moet zich de wijziging, die hierin gekomen is, als volgt voorstellen: Het door den grondgebruiker aan den eigenaar als vergoeding voor het gebruik betaalde bleef onveranderd, de waarde van den grond echter bleef dit niet; zoodoende kwam er een groote onevenredigheid tusschen die vergoeding en de werkelijke waarde. Daarbij: werd de verhouding — dank zij het lang voortbestaan — ook niet meer opzegbaar geacht. Zoo werd de grondgebruiker eigenaar en de vroegere grondeigenaar rente (cijns) heffer. Naar oud-vaderlandsch recht, zooals het in de verschillende gewesten van Nederland gold, dekten de termen cijns, erfpacht, pacht, huur, erfhuur, soms hetzelfde begrip: het voor korten of langen tijd geldend, soms eeuwigdurend recht van gebruik en genot van anders grond. Ook vindt men van goederen gesproken, die ten cijnsrecht of tijnsrecht waren uitgegeven. Gemeenlijk was dan de tijns- of cijnsman (de cijnsplichtige) een hoorige (zie H00RIGHEID)."
