Benedictus (de gebenedijde, gezegende) - 16 pausen droegen dezen naam. — B. I (674—678), geb. te Rome, bekend om zijn bemoeiingen om de door de invallen der Langobarden ontstane ellende te le nigen. — B. II (683 —685), geb. te Rome; onder zijn pontificaat werd de pauskeuze onafhankelijk gesteld van de keizerl. goedkeuring en bevestiging. — B. III (865 — 868), om zijn deugden tot paus gekozen, stond weldra ten doel aan de vervolgingen van den tegenpaus Anastasius, gedegradeerd priester, die door keizer Lotharius ondersteund werd; de groote meerderheid der geestelijkheid,, bleef B. echter ge trouw. Onder zijn bestuur volbracht de Engelsche koning Ethelwolf een pelgrimstocht naar Rome. — B. IV (900— 903), geb. te Rome: hij deed allerlei pogingen om het zedenbederf zijns tijds tegen te gaan; koning Lodewijk van Laag-Bourgondië werd door hem tot roomsch-keizer gekroond. — B. V wegens zijn geleerdheid bijgenaamd Grammatico (964) tegen den zin van Keizer Otto I tot Paus geko zen na den dood van Joannes XII, tegen wien als tegenpaus was gekozen Leo VIII; werd door keizer Otto I gevankelijk naar Hamburg gevoerd, waar hij in 966 stierf; ten slotte had hij op een synode af stand gedaan van zijn waardigheid; en zoo is Leo VIII ten slotte rechtmatige Paus geworden: deze stierf echter nog vóór Benedictus V. — B. VI (972— 974); door Otto I erkend, viel hij in handen van den overweldiger Crescentius, die hem in den kerker door worging om het leven deed brengen. — B. VII (974 —983), eerst bisschop van Sutri; hij werd door de keizerlijke partij, na de vlucht van den tegenpaus Bonifacius VII, tot paus gekozen; hij was een ijverig bevorderaar der z.g. cluniacensische hervorming, en vaardigde op een concilie te Rome in 981 een veror dening tegen de simonie uit. — B. VIII (1012— 1024), zoon van den graaf van Tusculum; hij over won den tegenpaus Gregorius, kroonde Hendrik II, ontrukte Sardinië en Beneden-Italië aan de Arabieren en Grieken en werkte op de synoden voor re formatie der kerk in den geest van Clugny; hij overleed 7 April 1024. — B. IX, vroeger Theophylac tus geheeten, werd in den ouderdom van 10 jaren door de Tusculumpartij op simonistische wijze tot paus gekozen (1033) en in 1037 verdreven, doch door Koenraad II weder bevestigd; in 1044 door den tegenpaus Sylvester III andermaal afgezet, keerde hij drie maanden later weer terug, totdat hij in 1048 door Leo IX vervangen werd; hij stierf in 1065. Hij heeft door zijn schandelijk leven de Pauselijke waardigheid ten zeerste onteerd. — B. X, vroeger kardinaal-aartsbisschop Johannes van Belletri, en in 1068 tot tegenpaus gekozen door de partij van Tusculum zonder toestemming van de geestelijk heid ; hij bleef slechts 9 maanden aan het bestuur. — B. XI (1303—1304), vroeger Nicolaas Bocasini geheeten, orde-generaal der Dominicanen en kar dinaal-bisschop van Ostia en Belletri; hij volgde Bonifacius VIII op en zocht toenadering tot Frank rijk; ontving legatie van Philips den Schoone, ont sloeg dezen en anderen van den ban, behalve de genen, die den aanslag te Anagni tegen Bonifa cius VIII hadden gepleegd (met name Nogaret en Sciarra Colonna); gaf aan Parijs het promotierecht terug; hij stierf 7 Juli 1304. — B. XII, (1334—1342), uit Languedoc geboortig en van nederige afkomst, vroeger Jacques Fournier geheeten; hij zetelde te Avignon; zijn bestuur was een reactie op de politiek van Johannes XXII; hij ijverde voor klooster tucht en was een groot vijand van het nepotisme; zijn verhouding in het conflict met koning Ludwig van Beieren wordt verschillend beoordeeld. Dat conflict bestond hierin, dat Ludwig van Beieren zich onder de regeering van Johannes XXII tegen den zin van den Paus te Rome door een geëxcom municeerden bisschop tot keizer had laten kronen. Onder Benedictus XII scheen de strijd te zullen ein digen: Ludwig beloofde alles te zullen doen, wat van hem zou gevorderd worden. Evenwel werd de ver zoening verijdeld door Philips V van Frankrijk en de Fransche kardinalen, die vreesden, dat de Paus na de verzoening van Ludwig des te eerder naar Rome zoude terugkeeren: de Paus wees alle pogingen van verzoening door Ludwig af.
Hij verzoende zich met de Romeinsche, pacificeerde Frankrijk en Engeland en trachtte met veel volharding de schismatieke Grieken terug te brengen. — B. XIII. Twee droegen dezen naam; de eene, Peter de Luna, geboortig uit Aragon, werd in 1394 tijdens het groote schisma te Avignon gekozen, doch in 1409 door het onwettig concilie te Pisa, en in 1417 door dat van Constanz als deelhebber aan het schisma afgezet; hij bleef zich echter als rechtmatig paus beschouwen en leef de tot 1424 op den burcht Pewiscola in het konink rijk Valencia, omgeven door een viertal kardinalen. Deze Benedictus XIII is nooit wettig paus geweest. De andere, Petrus Franciscus, uit het geslacht Orsini-Gravina, was tot 1724 aartsbisschop van Benevento en werd in genoemd jaar tot paus ge kozen; deed veel voor de verheffing van den ker kelijken geest; meer geleerd dan politiek: daarom kreeg de onwaardige gunsteling Kardinaal Nicolaas Coscia te grooten invloed. Hij overleed 21 Febr. 1730. — B. XIV (1740 —68), vroeger Prospero Lam bertini, geb. te Bologna in 1676, was promotor fidei, werd in 1727 bisschop van Ancona, in 1728 kardinaal, in 1730 aartsbisschop van Bologna en in 1740 paus;
door een wijze en gematigde politiek, slaagde hij er in zoowel de Protestantsche als de Katholieke vor sten tevreden te stellen; hij richtte een hoogeschool op te Rome, liet een graad van den meridiaan meten en begunstigde in het algemeen kunsten en weten schappen; wordt voor de geleerdste onder de Pausen gehouden. Hij stierf 3 Mei 1768. — B. XV (1914— ....), Giacomo della Chiesa, gesproten uit het oude Genueesche adellijk geslacht della Chiesa, geboren 21 Nov. 1864; zijn ouders waren markies Jozef della Chiesa en markiezin Johanna Migliorati; eerste stu diën te Genua; 21 jaar oud werd hij doctor in het bur gerlijk recht aan de universiteit te Genua. Nov. 1875 naar Rome, om zich voor te bereiden voor ’t H. Priesterschap: studeerde in het Collegio Capranica, volgde de voorlezingen van de Gregoriana; 21 Dec. 1878 priester gewijd; 1879 doctor in de theologie; van 1879—1883 te Rome in de Academia dei Nobili tot verdere voltooiing zijner studiën. 1882 Appren dista in het Staatssecretariaat voor buitengewone kerkelijke aangelegenheden; 1883—1887 secretaris van Rampolla, nuntius te Madrid, als in 1887 Ram polla Kardinaal en staatssecretaris wordt, wordt Giacomo delle Chiesa Minutant; in 1889 onder staatssecretaris; dit laatste ambt bekleedde hij tot 1907, in welk jaar hij door Paus Pius X benoemd werd tot aartsbisschop van Bologna; Pius X wijdde hem tot bisschop 22 Dec. 1907; — 23 Febr. 1908: plechtige intocht als aartsbisschop van Bologna. Als aartsbisschop visiteerde hij persoonlijk het ge heele diocees; 25 Mei 1914 Kardinaal; werd na den dood van Pius X tot Paus gekozen, 4 Sept. 1914; 6 Sept. 1914 plechtig gekroond in de Sixtijnsche Kapel. De verheffing van Ben. XV tot Paus -viel samen met den eersten tijd van den grooten wereld oorlog, die begin Aug. 1914 uitgebroken was. Ben. XV doet veel om het oorlogsleed te verzachten, met name wat betreft de uitwisseling van invaliede krijgsgevangenen.
