[Gr.], bn., van buitenaf komend, b.v. exogene ziekte, zijn oorsprong niet in het individu zelf hebbend; exogene krachten, hun oorsprong buiten de aarde vindend.
Geologisch zijn exogene krachten de vormgevende krachten die hun oorsprong buiten de aarde vinden en die hun werking uitoefenen aan of nabij het aardoppervlak. Zij worden veroorzaakt door zonnestraling (de voornaamste kracht) en zwaartekracht, die de kringloop van het water in stand houden. De exogene krachten zijn de werkingen van atmosfeer, hydrosfeer en biosfeer op het materiaal van de aardkorst. Exogeen noemt men niet alleen de vernielende werking (verwering, deflatie e.d.), maar ook de opbouwende werking: transport en afzetting van sediment door rivieren, gletsjers, wind en zee.
