Mythologische Encyclopedie

Dr. A. van Anken (1961)

Gepubliceerd op 08-04-2020

DEMETER

betekenis & definitie

Griekse godin van het koren en de landbouw. Zij leerde de mensen zaaien en ploegen zodat ze hun nomadenbestaan beëindigden.

Als zodanig was Demeter ook de godin der geordende samenleving, als vruchtbaarheidsgodin soms vereenzelvigd met Gaea en Rhea. Zij was de dochter van Cronus en bij Zeus moeder van Persephone (Kore). Toen haar dochter door Hades was geroofd en in de onderwereld gebracht, verkreeg zij van Zeus dat het meisje negen maanden van het jaar op aarde zou mogen doorbrengen (de zomer). De rest van het jaar verbleef zij in de onderwereld. Het afsterven en herleven der natuur werd aldus met Demeter in verband gebracht. In de mysteriën te Eleusis werden Demeter en Persephone bijzonder vereerd. Op zoek naar haar geroofde dochter, zou de godin nl. in Eleusis gastvrij zijn ontvangen door de koning. Als dankbaarheid leerde zij aan diens zoon Triptolemus het ploegen en zaaien. Haar ter ere werd speciaal door vrouwen het Thesmophoriënfeest gevierd; bij de Romeinen werd zij gelijkgesteld met Ceres.ICONOGRAFIE Demeter is in de antieke kunst vooral in statuen uitgebeeld als een beklede, waardige vrouwenfiguur. Uit de 5de eeuw v. C. is de Demeter van Cherchel en twee beelden in het Vaticaan en Capitool te Rome, die wsch. de godin voorstellen. Beroemd is de tronende Demeter van Knidos (midden 4de eeuw v. C.) en het reliëf uit Eleusis, waar Demeter is afgebeeld met Kore, en de knaap Triptolemus (kring van Phidias, midden 5de eeuw v.C.). Een wandschildering te Pompeii vertoont de godin, op een troon gezeten, omkranst met korenaren, een fakkel in de rechterhand, in de linker een bos korenaren.

Zie Gaea, Rhea, Cronus, Persephone, Hades, Eleusis, Triptolemus, Ceres

< >