maat voor de tijdsduur waarin een stof in het milieu aanwezig is. In het algemeen zullen vreemde stoffen, die in het milieu zijn gebracht, na verloop van tijd weer uit dat milieu verdwijnen.
De snelheid, waarmee dat plaatsvindt, kan voor verschillende stoffen zeer uiteenlopen. Dit hangt o.m. af van de fysische en chemische eigenschappen van de stoffen en de aard en toestand van de ruimte, waarin die stoffen zich bevinden (bodem, water, lucht, organisch weefsel e.d.).Bij een eenmalige emissie zal men de verblijftijd definiëren als de tijd die nodig is om de concentratie terug te brengen tot 37 % van de oorspronkelijke waarde (overeenkomstig een eerste orde afbraakproces, waarin de snelheid van verdwijnen recht evenredig is met de concentratie). Wordt de stof niet uit het beschouwde milieucompartiment verwijderd en blijft de uitworp daarvan steeds doorgaan, dan zal uiteraard met de tijd de concentratie daarvan blijven toenemen. Een voorbeeld hiervan op mondiale schaal is de situatie rond het kooldioxide, waarvan de concentratie in het jaar 1975 met 1 ppm is toegenomen ten gevolge van de jaarlijkse emissie over de gehele wereld van ca. 13 mrd. t.
Voor wat grotere gebieden (Rijnmond, Nederland, Europa) en gemiddeld over langere tijden (kwartaal of een jaar) is het mogelijk een schatting te geven van de verblijftijden in de atmosfeer van luchtverontreinigende stoffen, indien deze een betrekkelijk constant concentratiebeeld vertonen. Hierbij wordt dan aangenomen, dat de emissiesnelheid (kilogram per jaar) van de stof gelijk is aan de snelheid waarmee de stof uit dat gebied verdwijnt. De verblijftijd is dan gelijk aan het quotiënt van de concentratie met het volume van het beschouwde gebied en de emissiesnelheid. Enkele voorbeelden van schattingen van verblijftijden van stoffen in de atmosfeer worden in de tabel gegeven. Men dient zich hierbij te realiseren, dat de orden van grootte staan aangegeven en dat de werkelijke waarden sterk afhankelijk zijn van plaats, tijd en omstandigheden. De verblijftijden van de verontreinigingen in het milieu zijn van grote betekenis bij het opstellen van modellen voor de verspreiding en het opsporen van de brongebieden.
Schattingen van verblijftijden van enkele stoffen in de atmosfeer.
stof verblijftijd koolmonoxide 3 jaar methaan 5 — 10 jaar koolwaterstoffen vanaf enige uren zwaveldioxide 4 dagen ammoniak 2 — 7 dagen lachgas 1-3 jaar stikstofoxiden 5 dagen aërosolen enige dagen tot enige jaren
