Gepubliceerd op 01-12-2020

rijping

betekenis & definitie

ontwikkeling van beginnaar eindfase. In een ecosysteem treden mettertijd veranderingen op.

Bij een plantengemeenschap b.v. wordt de beginfase gevormd door een pioniersvegetatie, bestaande uit soorten met een relatief lage produktie, maar een hoge reproduktie (voortplanting). Deze maken later plaats voor andere soorten met een hogere produktie en mindere reproduktieve eigenschappen. Vanaf deze fase nemen door successie de primaire produktie en de biomassa toe. De verhouding tussen primaire produktie en totale biomassa wordt echter kleiner.De diversiteit, dus het aantal soorten, neemt ook toe en zal in de eindfase van de successie weer iets dalen. Tijdens de successie neemt de hoeveelheid dode organische stof in een ecosysteem verhoudingsgewijs toe. De schommelingen in de populaties van de diverse organismen nemen af; aanvankelijk traden deze op door toedoen van invloeden van buiten af (vooral abiotische factoren), maar geleidelijk gebeurt dit door wederzijdse beïnvloeding van populaties binnen het ecosysteem (juist biotische factoren). Het aantal ecologische niches wordt groter, het voedselweb steeds ingewikkelder en de energiestroom door het systeem wint aan efficiëntie. Uiteindelijk treedt het eindstadium van de successie op, ook wel climaxstadium genoemd. Dan is er min of meer een evenwicht in het ecosysteem, waarbij de organismen de nutriëntenstromen en eikaars populaties sterk beïnvloeden, terwijl hun belangrijkste biogene elementen vastliggen.

Menselijk ingrijpen in een ecosysteem, door b.v. landbouw, werkt altijd de natuurlijke rijping tegen. Verjonging in een ecosysteem, mits op beperkte schaal, kan verrijkend werken, maar op grote schaal leidt zij tot grote verliezen aan diversiteit in het systeem en zelfs tot het uitsterven van gevoelige soorten.