Gepubliceerd op 01-12-2020

successie

betekenis & definitie

opeenvolgende veranderingen die zich in een levensgemeenschap voltrekken. De successie is het best bestudeerd bij plantengemeenschappen of vegetaties.

In het algemeen zal de vegetatie in de loop van de successie rijker van samenstelling worden. In de successiereeks, d.w.z. de verschillende vegetatietypen die elkaar op een plaats opvolgen, kan men pionier-, overgangs- en eindclimaxstadia onderscheiden.Primaire successie is de ontwikkeling van een pioniervegetatie op een nog niet eerder begroeid terrein of water, zoals het dichtgroeien van een plas (zgn. verlanding) of het begroeid raken van een drooggevallen zandplaat. Een secundaire successie vindt plaats op b.v. een verlaten akker of weiland. Cyclische successie treedt op bij sommige vegetaties waar stadia van opbouw afwisselen met stadia van afbraak. Meestal vindt men bij een primaire successie dat:

1. de ontwikkeling van de bodem toeneemt;
2. de vegetatiestructuur ingewikkelder wordt;
3. het microklimaat in toenemende mate door de vegetatie zelf wordt bepaald;
4. de produktiviteit aanvankelijk toeneemt en later weer afneemt;
5. de dichtheid en hoogte van de begroeiing toeneemt;
6. de soortenrijkdom toeneemt;
7. de vegetatie geleidelijk stabiliseert.

Bij jonge pionierstadia treft men soorten aan met een snelle groei en een grote generatieve voortplanting (de organismen vermeerderen zich dus snel). Bij planten zijn dat pioniersoorten die geen schaduw verdragen en die veel en klein zaad vormen.

Bij rijpere successiestadia vindt men soorten met late reproduktie en weinig nageslacht. Bij planten dus soorten met late bloei en weinig, maar groot zaad, echter wel met een sterke uitbreiding van vegetatieve organen (wortels en stam). De mens zal trachten gebruik te maken van de meest produktieve stadia van een levensgemeenschap. Dus b.v. in een bos reeds in een relatief jong stadium oogsten en het veel minder produktieve eindstadium (de climaxvegetatie) tegenwerken. Als gevolg hiervan is in Europa b.v. het ‘oerbos’ (een climaxvegetatie) vrijwel verdwenen.