aarden ophoging die door de mens wordt gemaakt en dient om hem en zijn omgeving te beschermen tegen het water van de rivieren en de zee. Al in de 8e eeuw is men in Nederland begonnen met de aanleg van dijken; het betrof ophogingen in de buurt van bebouwing.
Sinds de 11e eeuw vond dijkaanleg systematischer plaats; ook op plaatsen waar geen bebouwing was, werden dijken opgeworpen. In de 14e eeuw werd de bedijking van de rivieren voltooid. Het aanleggen van zeedijken werd voortgezet tot in de 20e eeuw. Telkens werden weer stukjes zee (kwelder) ingepolderd om wateroverlast te voorkomen en als landaanwinning. In delen van o.a. Zuid-Beveland wordt het landschap volkomen bepaald door al deze dijken. Ook in overig laag-Nederland vormen de dijken een karakteristiek landschapselement.In België is men in de 11e eeuw begonnen met de aanleg van dijken; de eerste wallen (ca. 1 m hoog) werden loodrecht op de zee gebouwd (o.a. Oude Zeedijk te Oostduinkerke). Later vond ook dijkaanleg plaats om strategische redenen. Vanaf de 15e en 16e eeuw moesten dijken regelmatig worden verhoogd.
De dijken zijn niet alleen een bescherming voor de mens en zijn omgeving, maar vormen ook het specifieke milieu voor een aantal planten en dieren. In het vlakke land vormen de hellingen, m.n. de zuidhellingen, een geheel nieuw milieu. Door de steilte van het talud werd het grasland van de hellingen niet intensief gebruikt, maar vooral als hooiland benut. Daardoor is een half-natuurlijk soortenrijk grasland ontstaan. De vegetatie behoort meestal tot de glanshavergemeenschap. Hiertoe behoren een aantal grassen, zoals glanshaver (Frans raaigras), rood zwenkgras en kropaar, veel schermbloemigen, zoals fluitekruid, bereklauw, wilde peen en echte karwij, vlinderbloemigen, zoals vogelwikke, veldlathyrus, bastaardluzerne en rode klaver; andere kenmerkende plantesoorten zijn veldzuring, glad walstro en veldsalie. Dit specifieke milieu wordt ernstig aangetast door de → -dijkverzwaring die uitgevoerd wordt in het kader van de Deltawerken.
