groep chemische verbindingen, gekenmerkt door een molecuulstructuur met een eindstandige carbonylgroep. Aldehyden, m.n. formaldehyde en acroleïne, hebben afhankelijk van de concentratie een sterk prikkelende tot beschadigende werking op de ogen en op de slijmvliezen van de luchtwegen.
Aceetaldehyde en propionaldéhyde zijn duidelijk minder irriterend. De lagere aldehyden, goed oplosbaar in water, werken vnl. op de ogen en op weefsels van de bovenste luchtwegen. De hogere aldehyden dringen dieper door in de luchtwegen en kunnen de longen aantasten. Aldehyden kunnen een remmende werking hebben op trilhaarepitheel (vooral formaldehyde), en allergische reacties veroorzaken. De reactieve aldehyden (formaldehyde, acroleïne) zijn mutageen in lagere organismen. Mutageniteit of carcinogeniteit bij zoogdieren is niet aangetoond.
De primaire bron van aldehyden is verbranding van benzine en dieselolie. Daarnaast worden zij gevormd door fotochemische oxidatie van koolwaterstoffen, verbranding van aardgas en roken. Op dagen met sterke luchtverontreiniging worden concentraties tot 170 pg/m3 gemeten. Als norm worden de plafondwaarden (30 min gemiddelden) gehanteerd: formaldehyde 120 pg/m3, acroleïne 25 pg/m3.
