In het algemeen betreft het iemand met een normale → intelligentie, die er als gevolg van bepaalde karaktereigenschappen niet in slaagt een harmonieuze → aanpassing te verwezenlijken. Hij is moeilijk in de omgang, gesloten, nors of zelfs duidelijk agressief.
Iemand met karakterstoomissen is als gevolg van veelvuldige moeilijkheden die hij zelf oproept in zijn relaties met anderen vaak gestoord. Deze stoornissen, die duidelijk maken dat er tijdens de persoonlijkheidsontwikkeling iets fout gegaan is, komen meestal voor in de → kinderjaren en de → adolescentie. De oorzaken zijn zelden eenvoudig. Zoals bij karaktervorming spelen zowel hetgeen iemand heeft meegemaakt als diens constutitie een rol. Als oorzaken vindt men verloskundige letsels (moeilijke bevalling) of erfelijke elementen, maar ook gevoelsfrustraties ontstaan tijdens de vroege kinderjaren, het gemis aan vaderlijk → gezag, ellende of → alcoholisme in het →gezin. Bij Medisch-psychologische consultaties (georganiseerd door diensten van de → geestelijke volksgezondheid) worden personen die kampen met karakterstoornissen, onderzocht door uit psychologen en psychiaters bestaande teams, die samenwerken met maatschappelijke werkers en soms met gespecialiseerde opvoedkundigen.
Ieder draagt op zijn wijze bij tot de → diagnose en de behandeling. In de praktijk neemt men weinig karakterstoornissen waar die van constitutionele oorsprong zijn. Voor het merendeel betreft het gedragsmoeilijkheden als gevolg van fouten die de ouders begingen bij de opvoeding (verstoten, verwaarloosde, gefrustreerde kinderen of in het tegengestelde geval, kinderen voor wie men overdreven bezorgd geweest is. → Hospitalisme, Identificatie, Oppositie, Scheiding.
