(Grieks: huster = baarmoeder) omdat men vroeger dacht dat deze aandoening haar oorsprong vond in dit orgaan), → neurose die zich lichamelijk manifesteert. Hysteriecrises, wilde stuiptrekkingen, verlammingen, verlies van het gezichts- of spraakvermogen enz. berusten niet op een of ander organische grondslag: de patiënt zegt bijv. dat hij niet meer kan lopen, maar zijn peesreflexen zijn intact.
Voorts treden ze nagenoeg altijd op in het openbaar. Na lange tijd niet begrepen te zijn (in de middeleeuwen schreef men ze toe aan bezetenheid door de duivel, in de 19e eeuw aan seksuele uitspattingen), werden ze minutieus beschreven door → Charcot en later verklaard door → Freud. Hysterie is een neurose met een expressief karakter. De crises hebben een betekenis. Ze zijn de lichamelijke en opzienbarende uiting van → onbewuste conflicten. Ze hebben een betekenis.
Een meisje bijv., dat door Breuer en Freud behandeld werd in 1882, kon niet meer uit een glas drinken; de analyse van haar geval bracht aan het licht dat dit gedrag een onbewust protest was tegen het optreden van een vroegere gouvernante die haar hond uit een glas liet drinken. Hysterici zijn emotionele en gevoelige mensen met een zeer sterke verbeelding, ontvankelijk voor suggesties en soepel van aard, mensen die steeds willen bekoren. Daar ze zichzelf niet durven zijn, spelen ze voortdurend een rol die niet hun eigen rol is. Ze → verdringen hun verboden affecten; om zich te kunnen uiten, veranderen deze lijk van een oom met zijn nicht (de dochter van zijn zus) als iets afschuwelijks. In Engeland gold tot 1907 het hertrouwen van een weduwnaar met de zus van zijn vrouw als een grote misdaad. Al naargelang de groep betreft het incestverbod verschillende personen.
Het verbod van geslachtelijke omgang tussen leden van dezelfde familie (in sommige gevallen uitgebreid tot de hele clan) zou oorspronkelijk voortkomen uit praktische overwegingen : het belang van de sociale groep eist dat men trouwt met iemand buiten de clan, zodat seksuele naijver binnen de familie wordt voorkomen. Volgens sommige psycho-sociologen (Klineberg) is het incesttaboe ontstaan uit sociale noodzaak. Andere onderzoekers geïnspireerd door Freudiaanse opvattingen (Murdock 1949), menen dat dit verbod een onbewuste dam is, die de mensen opwerpen tegen hun verdrongen neigingen. Ondanks de algemene afkeuring komt incest die door promiscuïteit en isolement bevorderd wordt, niet zelden voor tussen vader en dochter of broer en zus. → Taboe, Vadermoord.
