Lexicon van de Psychologie

N. Sillamy (1965)

Gepubliceerd op 22-02-2023

EPILEPSIE

betekenis & definitie

zenuwziekte, over het algemeen gekenmerkt door stuiptrekkingen en bewustzijnsverlies. Een epilepsiecrisis wordt veroorzaakt door een ontijdige ontlading in de hersencellen.

Zij kan opvallend zijn (ernstig geval), gepaard gaan met een val, krampachtige samentrekkingen van het lichaam, beten in de tong, urinelozing, en de omgeving een zodanige angst inboezemen, dat ze, in het oude Rome bijvoorbeeld, beschouwd werd als een ongunstig voorteken en tot ontbinding van openbare vergaderingen leidde. Maar zij kan ook beperkt blijven tot enkele spiersamentrekkingen (→ petit mal) en bij kinderen zelfs onopgemerkt voorbijgaan, wanneer zij zich ’s nachts voordoet (in dat geval heeft er een urinelozing plaats die men gewoonlijk verwart met → enuresis). Deze wijdverbreide ziekte (5 promille van de totale bevolking) treft, zonder onderscheid, alle lagen van de bevolking; Julius Caesar, Dostojefski en Van Gogh waren epileptici. Zij is in geringe mate erfelijk van aard (6% van de gevallen) en wordt voor het overige veroorzaakt doordat er bij de bevalling iets is misgegaan door hersenletsels, hersenontstekingen, hersentumors, enz. Bij het ontstaan van crises spelen gevoelsfactoren een duidelijke rol. Psychologische schokken zijn dikwijls voldoende om crises te kenmerken.

Sommige psychoanalytici zijn van mening dat ze een symbolische betekenis hebben voor de betreffende personen. Deze zouden de wens te kennen geven zich uit de bestaande wereld, die hen pijn doet, terug te trekken. Men kan de crisis die zich bij een epilepticus voordoet niet los zien van diens persoonlijkheid en men moet haar zien in het licht van hetgeen hij heeft meegemaakt en van zijn integratie in de wereld. In de mentaliteit die de epilepticus eigen is, vindt men vaste kenmerken. De voornaamste zijn: traagheid van begripsvorming (onafhankelijk van het verstandelijk niveau), grote nauwkeurigheid, prikkelbaarheid, impulsiviteit en een bijzonder sterke behoefte aan tederheid. Epilepsie behandelen betekent de gevoeligheid van de hersenen voor prikkels verminderen door toediening van doeltreffende medicijnen en een verbod van het gebruik van opwekkende stoffen als alcohol en koffie. Op deze wijze slaagt men erin crises te vermijden en het de patiënt mogelijk te maken een normaal leven te leiden. → Absentie, Automatisme, Clonisch, Glischroïdie, Misdaad, Musicogenische epilepsie, Woede.