Lexicon der Natuurgeneeskunde

Ernst Meyer Camberg (1981).

Gepubliceerd op 11-06-2020

Bloedsomloop

betekenis & definitie

het grootste deel van het bloed beweegt zich door een gesloten buizenstelsel, het vaatstelsel, (ongeveer 3½ liter); de rest is opgeslagen in depots (milt, lever, huid) en wordt alleen in circulatie gebracht in geval van extra grote inspanning. De omlooptijd van het bloed bedraagt gemiddeld ongeveer 25 seconden. De drijvende kracht gaat grotendeels uit van de hartspier, het samentrekken van de kamers drijft het bloed uit de linkerkant van het hart in de hoofdslagader en de steeds kleiner wordende vertakkingen daarvan (slagaderen en aderen) via de haarvaten (capillairen) in het lichaam en uit de rechterkant van het hart via de longslagader in de longen.

Uit het haarvatennet verzamelt het bloed zich dan in kleine, steeds groter wordende aderen (venen) en komt via de grote bovenste en onderste holle ader uit in de rechterboezem van het hart. In de long komt het bloed bijeen in de longader, die uitkomt in de linkerboezem. Uit de boezems komt het bloed in de hartkamers. De grote circulatie door het lichaam moet het lichaam voorzien van gassen en stofwisselingsprodukten (zie bloed). De kleine of longcirculatie moet het bloed ontdoen van koolzuur en opnieuw beladen met zuurstof, dat overal in de cellen verbruikt wordt om de verbrandingsprocessen op gang te houden. Als controle op de door de spijsvertering opgenomen stofwisselingsprodukten en om deze te ontdoen van ongezonde bestanddelen is er ook nog de bloedsomloop van de lever.

De uit de darm komende aderen komen in de poortader bijeen en deze verdeelt zich in een haarvatennet over de lever. Wanneer het bloed door de lever gefilterd is, verzamelt het zich weer en komt uit in de onderste holle ader. De bloedvaten zijn geen starre buizen, maar ze zijn veerkrachtig. Door een fijne, gladde musculatuur kunnen ze bewegen, d.w.z. verwijd en vernauwd worden. Deze functie wordt door het onbewuste, zgn. autonome zenuwstelsel uitgevoerd, waarbij de centrale schakelplaatsen in de hersenen (vaatcentra) meewerken. De drukgolf, die door de hartspier in beweging gezet wordt door de samentrekking en ontspanning, plant zich voort in de wanden van de slagaders en wordt daar waar deze aan de oppervlakte voelbaar zijn, als polsslag waargenomen. Stoornissen van de bloedsomloop kunnen veroorzaakt worden door stoornissen in de hartwerking, ziekte van de vaten, maar in het bijzonder door verkeerde werking van het verdeelsysteem van het autonome zenuwstelsel. Snel reageren van de vaatzenuwen op eisen, die door de omgeving gesteld worden behoort tot de goede gezondheid. Prestatievermogen en harden berusten op een systematisch oefenen en gebruik maken van dit vermogen.