Verlossend geweld is het gebruik van geweld om verlost of bevrijd te worden van een dwingeland, dictator of onderdrukkende macht. Het doorbreekt de cyclus van geweld met spectaculair geweld, gebaseerd op de overtuiging van ‘ het doel heiligt de middelen '. Verlossend geweld is de cyclus van geweld met spectaculair geweld doorbreken.
Verlossend geweld, ook bekend als redemptive violence, is een meta-mythisch fenomeen. Historisch gezien wordt extreem geweld (zoals kruisiging op Golgotha, 9/11, IS-onthoofdingen, nagelen aan de schandpaal) gerechtvaardigd als middel om zogenaamd kwaad te bestrijden. In de aanloop naar dergelijk apocalyptisch geweld heerst vaak een heilige overtuiging van exceptionalisme en bekeringsdrang.
Vergelijk verlossend geweld met het zogenaamde verlossende woord. Bijvoorbeeld, het antwoord op een belangrijke vraag, zoals “Deze Rembrandt… Echt!” of “De aandoening… Goedaardig!” kan spanning gevolgd door opluchting brengen. Uitvoerders van finaal geweld ervaren vaak na afloop gevoelens van vervulling, ideologische groei, vooruitgang, en geestelijke verlichting.
Sympathisanten van de mythe van verlossend geweld kunnen later spijt krijgen. Biografieën van ‘teruggekeerde’ terroristen vertonen overeenkomsten met levensverhalen van vroegere radicale verlossers. Wroeging kan leiden tot een ritueel van afzwering van het messiaanse geloof, mentale purificatie, onthechting en het vinden van nieuwe wijsheid. Soms volgt vergeving door de samenleving en uiteindelijk maatschappelijke verzoening.
De praktische betekenis van het meta-mythische karakter van modern verlossend geweld vereist dat binnen hedendaags terrorisme het levensverhaal van een terrorist – die zichzelf als bevrijder ziet – even serieus wordt genomen als de godsdienstige verhalen van gewelddadige verlossers uit het verleden.
