Jannes H Mulder

Jannes H Mulder (2024)

Gepubliceerd op 03-08-2024

Gezichtsverlies

betekenis & definitie

Gezichtsverlies verwijst naar het gevoel van schaamte, het verlies van prestige, reputatieschade of het ondergaan van vernedering.

Een veelvoorkomend voorbeeld van gezichtsverlies is wanneer iemand in gezelschap per ongeluk een scheet laat. In dergelijke gevallen kan men ervoor kiezen om de situatie te negeren en de ander niet aan te kijken, alsof de scheet niet heeft plaatsgevonden. Een andere situatie is wanneer iemand met de verkeerde naam wordt geïntroduceerd; hier kan men eveneens een pokerface behouden en doen alsof het niet opvalt. In deze gevallen komt het concept van face saving (gezichtsbehoud) naar voren, waarbij men respectvol probeert de ander uit een ongemakkelijke situatie te redden. Als er geen verontschuldiging wordt gevraagd, valt er niets te vergeven en bestaat het herstel uit subtiele signalen zoals zwijgen, een knipoog, of simpelweg "zand erover".

Wederzijds gezichtsverlies kan ook voorkomen. Bijvoorbeeld, wanneer twee mensen in een drukke stationshal tegen elkaar botsen, spelen beide personen vaak de rol van schuldige. De routineuze uitwisseling van "Sorry" of "Pardon" weerspiegelt een diepgewortelde gedachtegang: "Ik weet niet zeker of ik verantwoordelijk ben voor onze botsing, maar als ik dat wel ben, erken ik jouw recht om boos te zijn, een recht waarvan ik hoop dat je het niet uitoefent." In dergelijke situaties speelt lichaamstaal een cruciale rol. Een glimlach, een lichte frons, of het openen van de hand op de borst kan fungeren als een verontschuldigend symboolgebaar, dat de relatie snel herstelt. Vervolgens kunnen beide partijen weer verdergaan met hun bezigheden.

Op de schaal van verweer (apologie) is lichaamstaal van gelijk gewicht aan de uitgesproken woorden van verontschuldiging (zoals "Oeps!"). De mate van gezichtsverlies hangt af van het gebaar van vergeving door de ander.