Het symboolgebaar is het opzettelijk gemaakt geluidloos gebaar met een verwijzende betekenis. De boodschap is vaak impliciet omdat symboolgebaren nogal eens verwijzen naar heimelijke verlangens of afkeuring.
Het stille gebaar kent een lange traditie van vette knipoog tot handkusje blazen. Een wens, heimelijk verlangen of seksuele behoefte op symbolische wijze uitdrukken vereist enig theater. Empathische gebaren willen de ander goed doen: omhelzen, knipogen, kussen, troosten of geruststellen. Geen spier vertrekken is een uniek symbolisch gebaar. In de gênante situatie dat iemand per ongeluk een scheet laat, betekent een poker face 'hier is niets gebeurd'.
Afkeer, ongenoegen of verzet op lichamelijke wijze non-verbaal uitdrukken gebeurt met behulp van afweergebaren. Daartoe bestaat een repertoire van 'sprekende' bewegingen van nek en romp, schouders en heup, armen en benen inclusief voeten of van het gehele lichaam. Voorover buigen of demonstratief achterover gaan zitten, de rug naar de spreker keren of opstaan en weglopen zijn voorbeelden van lichaamstaal die (non-verbaal) voor zich spreekt.
Beledigend gebaren is een vorm van geweld. Spreekwoordelijk doet het negatieve gebaar wat eigenlijk niemand kan, mag of moet zeggen: Het zit me tot hier! Slim hoor! Kierewiet! Niet goed wijs. Het verticale handgebaar ter hoogte van de keel is een vorm van symbolisch geweld, van een Kopje kleiner maken. Dramatisch zijn de gebaren van tomaten, rotte eieren, een schoen of taart naar de spreker gooien.
Internationale verschillen zijn belangrijk: het Engelse 'Ga weg' = Italiaanse 'Kom hier'. Het tekengebaar van duim omhoog is in Nederland positief, maar in Afghanistan, Iran, Griekenland en Italië beledigend en in Iran een obsceen gebaar.
