Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

ZEELAND

betekenis & definitie

In bepaalde opzichten is Zeeland veruit de merkwaardigste provincie van Nederland. De tien andere provincies van ons land bestaan grotendeels uit vasteland.

Zeeland daarentegen is voor het grootste gedeelte samengesteld uit eilanden en schiereilanden. Alleen Zeeuwsch-Vlaanderen is stevig met het vasteland verbonden.Op het ogenblik bestaat Zeeland, behalve dus uit Zeeuwsch-Vlaanderen, uit de eilanden Schouwen-Duiveland, Tholen en Noordbeveland en uit de schiereilanden St.Philipsland, Walcheren en Zuidbeveland. In de Middeleeuwen zag het gebied van de huidige provincie er echter geheel anders uit. Het bestond toen uit een reeks kleine eilandjes die regelmatig het slachtoffer werden van de vrijelijk binnenstromende zee. In dat beeld is verandering gekomen door voortdurende slibafzetting in het deltagebied van de Rijn. Aan de andere kant heeft het water ook heel wat Zeeuwsch grondgebied afgebroken. Zo zijn het Verdronken Land van Zuidbeveland en het Verdronken Land van Saaftinge in de loop der jaren verzwolgen door het water van de Oosteren de Westerschelde.

De watersnood is er de oorzaak van dat Zeeland in de toekomst een geheel ander karakter zal krijgen. De ramp van 1953 leidde immers tot het Deltaplan. Daardoor zal ook het economische karakter van Zeeland diepgaande veranderingen ondergaan. Via de dammen zal de provincie namelijk uitstekende verbindingen krijgen met de Randstad Holland. Door de slechte verbindingen met het centrale deel van Nederland (havens en spoorwegknooppunten) is de Zeeuwsche industrie nooit goed van de grond gekomen. Alleen in Vlissingen (scheepsbouw) en in Terneuzen (glas, metaal en chemische produkten die afgevoerd kunnen worden via het Kanaal Gent-Terneuzen) heeft zich industrie van enige betekenis gevestigd.

De belangrijkste bron van bestaan in Zeeland is nog steeds de landbouw op de vette, vruchtbare zeeklei. Tot de voornaamste produkten van deze landbouw behoren tarwe, haver, gerst, aardappelen, suikerbieten, vlas, raapzaad en uien. Op Zuidbeveland wordt verder veel fruit gekweekt terwijl in de omgeving van Goes de bloementeelt sterk tot ontwikkeling is gekomen. Naast de landbouw neemt ook de veeteelt een vrij belangrijke plaats in onder de Zeeuwsche middelen van bestaan.

Door die eenzijdige, agrarische ontwikkeling is Zeeland een provincie gebleven zonder grote steden. De grootste centra zijn Vlissingen en de hoofdstad Middelburg, die in vergelijking met grote steden uit de rest van Nederland echter betrekkelijk klein zijn. Heel bekend zijn ook de Zeeuwsche mosselen oestercultures; een bedrijfstak waarvan Yerseke op Zuidbevelend het centrum is.

De grote toekomstkansen van Zeeland liggen niet zozeer op het gebied van de industrie maar op die van het toerisme. Zeeland heeft verscheidene zeer aantrekkelijke stranden en zal door de afdamming van zijn zeegaten bovendien de beschikking krijgen over een aantal zoetwatermeren. Daardoor zal de provincie een recreatiegebied bij uitnemendheid vormen voor allen die werken en wonen in het dichtbevolkte en sterk geïndustrialiseerde gebied van de Randstad Holland.

Bovendien kunnen de toeristen genieten van oude steden als Veere en Vlissingen die in hun monumenten nog herinneringen bewaren aan de tijd toen Zeeland samen met Holland de belangrijkste provincie van het land was.

< >