Een parasiet is een plant of een dier, dat in of op een ander levend wezen woont en van dat wezen voedingsstoffen steelt om in leven te blijven. Het door een parasiet benadeelde wezen wordt ‘gastheer’ genoemd.
Sommige parasieten zijn erg kieskeurig in het kiezen van een gastheer en beperken zich slechts tot één soort. Andere echter huldigen de mening, dat een bedelaar geen eisen mag stellen en leven even vrolijk van een druppel hondebloed als van het bloed van de mens.Sommige parasieten verwisselen tijdens hun leven enkele keren van gastheer. Het kleine, eencellige diertje, dat malaria veroorzaakt, brengt een gedeelte van zijn leven door in het bloed van de mens en een ander deel in het binnenste van een mug.
Veel parasieten genieten niet alleen kost maar ook inwoning van hun gastheer. Een spoelworm verblijft zijn hele leven in de ingewanden van het dier, waar hij ook zijn voedsel van betrekt. Een hondevlo woont weliswaar niet in zijn gastheer, maar vindt een veilige schuilplaats in de vacht van het dier.
Niet alle parasieten reizen met hun gastheer mee. Teken bijvoorbeeld klauteren tegen een plant op als ze honger krijgen. Ze klemmen zich vast aan dieren, die met hun vacht langs die plant strijken. Vervolgens doorboort deze parasiet de huid van de gastheer met zijn kaken en begint zijn maag met bloed te vullen. Dat duurt een paar dagen; dan laat de teek zich weer in het gras vallen en begint zijn maaltijd te verteren.
Sommige parasieten worden half-parasieten genoemd. Mistletoe is zo’n half-parasiet. De plant dringt met haar wortels door in de bast van een boom, maar onttrekt alleen maar water aan zijn gastheer. De rest van het voedsel maakt de plant zelf door middel van haar bladeren.
In het plantenrijk behoren de meeste parasieten tot de groep der zwammen. Sommige zwammensoorten richten onder planten en dieren grote schade aan. In het dierenrijk zijn de parasieten verspreid over verscheidene families. Ze worden gevonden onder de wormen, de insekten, de mijten, de teken, de protozoën en vele andere soorten. Parasitisme is in de natuur een veelvoorkomende manier om in leven te blijven. Bijna alle grotere planten en dieren hebben last van parasieten en heel vaak zijn deze parasieten weer gastheer van kleinere parasitaire wezens.
Om een voorbeeld te noemen: een vlieg parasiteert op de hond en drinkt van zijn bloed. Maar op haar beurt heeft de vlieg weer last van kleine wormpjes die op hun beurt weer gastheer zijn voor microscopisch kleine, eencellige wezens. Het komt zelfs voor, dat die eencellige diertjes weer geparasiteerd worden door nog kleinere bacteriën!