De bekende Italiaanse geleerde Galileï wordt wel eens de ‘vader van de moderne wetenschap’ genoemd. Hij dankt die erenaam aan het feit, dat hij een nieuwe methode invoerde om de natuur haar geheimen te ontfutselen: het experiment of de proef.
Tegenwoordig lijkt het vanzelfsprekend proeven te nemen om achter de geheimen van iets te komen. Maar in de tijd van Galileï leefde men in de overtuiging, dat de schrijvers van de Oudheid alles gezegd hadden wat er te zeggen viel en dat alle niet-opgeloste geheimen onoplosbaar waren. Niemand peinsde erover de stellingen van de antieke schrijvers op hun juistheid te toetsen; niemand ook haalde het in zijn hoofd door middel van proeven nieuwe ontdekkingen te doen.
Galileï toonde aan, dat verscheidene opvattingen uit de Oudheid op vergissingen berustten en dat men door middel van proeven tal van nieuwe dingen kon ontdekken. Tegenwoordig spelen proefnemingen een zeer belangrijke rol in talrijke wetenschappen. Verscheidene experimenten zijn beroemd geworden en waren evenzoveel mijlpalen in de geschiedenis van het menselijke kennen. Om enkele voorbeelden te noemen: de proeven van Galileï over het vallen van voorwerpen; die van Pasteur met betrekking tot de bacteriën; de experimenten van Mendel met betrekking tot de erfelijkheid.
Om wetenschappelijke waarde te hebben moeten proeven niet alleen met uiterste zorg voorbereid en uitgevoerd worden maar dienen ze ook verscheidene keren herhaald te worden om vergissingen en toevalligheden uit te sluiten. Een serieus geleerde herhaalt zijn proeven vele malen en houdt telkens nauwkeurig aantekening van omstandigheden en resultaten.
De geneesmiddelen, die we tegenwoordig gebruiken voor het bestrijden of voorkomen van bepaalde ziekten, zijn pas ontwikkeld kunnen worden na talrijke proefnemingen. Waar dat mogelijk was, zijn ze eerst geprobeerd op dieren, voordat ze toegepast werden op de mens. Proefnemingen op medisch terrein zijn natuurlijk zeer belangrijk. Ook op alle andere wetenschappelijke gebieden echter worden tegenwoordig zeer veel proeven genomen. Zo heerst er bijvoorbeeld grote aktiviteit op het terrein van de vreedzame toepassing van atoomenergie en van de ruimtevaart.