(1769 - 1821) De volledige naam van de beroemde Franse keizer en veldheer Napoleon I luidde Napoleon Bonaparte. Zijn bijnaam was ‘de kleine korporaal’, een naam die hij kreeg, omdat hij erg klein van gestalte was en uiterlijk iij niets leek op een struise, indrukwekkende krijgsman.
Napoleon werd geboren op het Franse eiland Corsica. Zijn ouders waren arm maar zijn vader stamde uit een oud, adellijk geslacht. Reeds op zeer jeugdige leeftijd besloot Napoleon soldaat te worden. Het liefst speelde hij met trommels en houten sabels en toen hij wat ouder was, las hij bij voorkeur in de levensverhalen van beroemde generaals. Reeds op negenjarige leeftijd kwam Napoleon terecht op een militaire opleidingsschool te Brienne. Zijn medestudenten hielden hem vaak voor de gek, omdat hij zo klein was.
Napoleon deed dan ook niets liever dan zijn makkers bewijzen, dat men niet groot hoefde te zijn om een goed soldaat te worden. Misschien was het juist dat verlangen zijn kleine gestalte te doen vergeten, dat hem
tenslotte deed uitgroeien tot een van de grootste veldheren uit de geschiedenis.
Eén jaar na zijn komst te Brienne werd Napoleon al beroepssoldaat; op 16-jarige leeftijd werd hij beëdigd als officier. Toen Napoleon 20 jaar oud was, kwam het Franse volk in opstand tegen zijn koning. Die opstand is in de geschiedenis bekend gebleven als de Franse Revolutie. In de felle strijd, waaruit Frankrijk tenslotte als een republiek te voorschijn kwam, had ook Napoleon een werkzaam aandeel.
Napoleon biedt zijn nieuwe wetgeving aan.
De Fransen ontdekten echter al spoedig, dat het niet zo gemakkelijk was zelf te regeren. Frankrijks buren in Europa staken geen vinger uit om de jeugdige republiek te helpen. Integendeel: verscheidene van hen verklaarden Frankrijk de oorlog. Om alles nog verwarder te maken besloten een aantal Fransen na een paar jaar, dat de regering opnieuw veranderd moest worden. Er werd een beroep op Napoleon gedaan de nieuwe opstand te onderdrukken. Hij slaagde daarin en voerde de operatie zo bekwaam uit, dat slechts 200 van zijn soldaten het leven verloren.
Dat wapenfeit toonde duidelijk zijn militaire bekwaamheden aan; hoewel hij nog maar 26 jaar was, werd hij onmiddellijk benoemd tot opperbevelhebber van alle Franse strijdkrachten. Dit was dan eindelijk de leider waarop de Franse republiek had zitten wachten. Iedereen was gelukkig, eindelijk iemand te kunnen volgen. Al heel gauw trok Napoleon aan het hoofd van zijn troepen op tegen de vijandige buurlanden van Frankrijk. Hij voerde de Franse legers naar Rome en veroverde het gehele noordelijke deel van Italië.
Die eerste stap op weg naar de macht in Europa bleek zo gemakkelijk, dat Napoleon geen ogenblik aarzelde doch steeds opnieuw ten strijde trok. Binnen 10 jaar was met uitzondering van Rusland bijna het gehele vasteland van Europa in zijn handen. Intussen had Napoleon méér voor Frankrijk gedaan dan uitsluitend de legers aangevoerd. Hij liet wegen en fabrieken bouwen en havens aanleggen; hij vaardigde een uniek wettenstelsel uit, schiep orde in de chaos van de belastingen en stichtte overal nieuwe scholen. Zijn regeringsapparaat liep als een goed geoliede machine en iedereen verbaasde zich over de enorme hoeveelheden werk, die deze kleine Corsicaan kon verzetten. Een van de geheimen van zijn werkzaamheid was zijn zeer geringe behoefte aan slaap.
Intussen was Napoleon een omstreden figuur. Voor de bevolking van sommige landen was hij een held, omdat hij haar bevrijd had van wrede heersers; voor anderen was hij een tiran, die hen van hun vrijheid beroofd had.
Intussen kreeg Napoleon steeds meer verlangen naar macht. Uit dat verlangen vloeide tenslotte zijn voornemen voort zich tot keizer van Frankrijk te laten kronen. Tijdens zijn opkomst als veldheer en staatsman was hij getrouwd met de mooie Joséphine de Beauharnais; haar wilde hij keizerin maken. Natuurlijk moest er een plechtige kroning komen. Napoleon liet daarvoor de paus naar Frankrijk komen maar op het moment dat deze hem de keizerskroon op het hoofd wilde drukken, nam Napoleon ze uit zijn handen en kroonde zichzelf. Daarna kroonde hij zijn echtgenote.
Eigenhandig kroont Napoleon zijn echtgenote tot keizerin.
Nu Napoleon eenmaal keizer was, wilde hij ook een zoon hebben om hem te zijner tijd op te volgen. Toen hij vijf jaar tevergeefs op een kind had gewacht, liet hij zich van Josephine scheiden en trouwde met Marie Louise, de dochter van de Oostenrijkse keizer. Deze schonk hem inderdaad de lang verwachte troonopvolger. Geen kind is ooit met zoveel zorg en zoveel luxe omringd als deze jongen, die door zijn vader ‘Koning van Rome’ was genoemd.
Tenslotte besloot Napoleon over te gaan tot de verovering van Rusland. Hij voerde zijn troepen dwars door dat immense land tot aan de hoofdstad Moskou. Maar voor de poorten van die verre stad slaagden een verschrikkelijke brand en de ijzige koude van de Russische winter, waar alle legers van Europa tot dan toe gefaald hadden, erin het machtige leger van de Franse keizer te verslaan. Pas na de terugtocht uit Rusland besefte het Franse volk, dat het door de gewaagde campagnes van Napoleon meer dan anderhalf miljoen zonen had verloren. Bij die ontdekking verloor het de moed; talrijke Fransen keerden zich tegen hun keizer en onder druk van de buitenlandse mogendheden deed Napoleon afstand van de keizerstroon. Hij werd verbannen naar het eiland Elba.
Toen hij echter ontdekte, dat de nieuwe koning van Frankrijk weinig populair was, ontvluchtte hij zonder veel moeite zijn verbanningsoord en landde op de Franse kust. En opnieuw werd hij door zijn volk juichend verwelkomd; opnieuw verzamelde hij in korte tijd een groot leger om zich heen. Ongelukkig voor hem echter, waren de buitenlandse legers intussen zeer in
kracht toegenomen. Misschien ook was Napoleon niet meer de grote veldheer, die hij in de bloei van zijn leven was geweest. In elk geval werden hij en zijn legers voorgoed verslagen in de beslissende slag bij Waterloo (België), die gewonnen werd door de Engelse legers onder Wellington.
Na die nederlaag deed Napoleon voorgoed afstand van de Franse troon met het verzoek, zijn zoon als opvolger te benoemen. Dat verzoek werd door de geallieerden echter afgewezen. Ditmaal werd Napoleon verbannen naar het kleine eiland St. Helena, ver van Frankrijk. Daar stierf hij enkele jaren later. Napoleon was voor de Fransen echter een held gebleven.
Twintig jaar na zijn dood werd zijn lichaam overgebracht naar Parijs. Zijn graf is tegenwoordig een van de meest bezochte plaatsen van Europa.