Lucifers zijn klein en doodgewoon; ogenschijnlijk lijken ze niet zo heel erg belangrijk. Maar op de keper beschouwd besparen ze ons een heleboel tijd en moeite.
Voor de lucifer was uitgevonden, was het een hele toer om vuur te maken; was dit zelfs zo’n karwei, dat men er een fikse trip voor over had om bij een ‘water-en-vuur-vrouwtje’ een bak gloeiende kolen te halen — liever dan zelf vuur te maken.Lang geleden al bedekten de Romeinen houtsplinters met gesmolten zwavel, die ze daarna weer lieten stollen. Zwavel ontbrandt gemakkelijk en zulke zwavelstokjes waren dan ook erg handig om vuur van de ene plaats naar de andere te brengen. Echte lucifers waren het natuurlijk niet, omdat ze nog altijd in het vuur gehouden moesten worden om te ontbranden.
Ook de verbeterde zwavelstokken, die een 200 jaar geleden nog gebruikt werden, waren houtsplinters, die in zwavel waren gedoopt. Ze verspreidden zo’n onaangename lucht, dat winkeliers weigerden ze te verkopen. Ze konden alleen op straat gekocht worden van ventende kinderen. ‘Het meisje met de zwavelstokjes’ is een bekend verhaal uit die tijd. In het begin van de 19e eeuw vond een Fransman een ‘vuurdoos’ uit. Hij maakte houtsplinters, waarvan het uiteinde bedekt was met een laagje chemicaliën. Bij die splinters hoorde een buisje, dat gevuld was met in sterk zuur gedoopt asbest.
Als de kop van de houtsplinter in het buisje gedoopt werd, ontbrandde hij. Soms tenminste; want de ‘vuurdoos’ werkte lang niet altijd. Tegenwoordig steken we lucifers aan door ze ergens langs te strijken; meestal langs een ruw oppervlak. Door de wrijvingshitte vat de brandbare kop van de lucifer vlam en begint het luciferhoutje te branden.
De eerste lucifer, die door wrijvingshitte kon ontbranden, werd in 1827 vervaardigd door de Engelse drogist John Walker. Walker wist, dat vuur alleen maar kan bestaan met behulp van zuurstof. Hij bedacht, dat hij een uitstekende luciferkop zou kunnen maken door brandbare zwavel te vermengen met een stof, die bij verhitting zuurstof produceerde. Zijn idee bleek te verwezenlijken; zijn lucifers ontbrandden als ze tussen twee velletjes schuurpapier getrokken werden. Fosfor is nóg gemakkelijker tot ontbranding te brengen dan zwavel. Lange tijd werden er dan ook lucifers gemaakt waarvan de kop gedeeltelijk uit zuivere fosfor bestond.
Arbeiders in luciferfabrieken, waar met fosfor gewerkt werd, gingen echter lijden aan een geheimzinnige ziekte. Die bleek door witte fosfor veroorzaakt te worden. Na jarenlang experimenteren gelukte het echter een fosforverbinding te vervaardigen, die bijna even brandbaar is als zuivere fosfor doch geen nadelige gevolgen heeft. Uit die nieuwe stof worden tegenwoordig de lucifers gemaakt, die praktisch overal op aangestreken kunnen worden. Behalve uit de nieuwe fosforverbinding bestaan hun koppen o.m. uit glas, lijm en een scheikundige stof, die bij verhitting zuurstof produceert. De luciferhoutjes zijn in dit geval vaak bedekt met een laagje paraffine, zodat ze gemakkelijker gaan
branden. .
In Nederland worden zulke lucifers met gemaakt. In plaats daarvan behoren dc Nederlandse lucifers tot de zg. ‘veiligheidslucifers’, die aangestreken moeten worden op een speciaal oppervlak (de zijkant van het doosje). Het geheim van veiligheidslucifers is, dat de fosfor zich op het speciale oppervlak bevindt, bij het aanstrijken gaat gloeien en vervolgens de luciferkop in brand zet. Veiligheidslucifers werden in 1844 uitgevonden door de Zweed Gustave Pasch. Ze zijn nu algemeen in gebruik.