Nikita Sergewitsj (geb. 1894) De huidige premier van de Sowjet-Unie, Nikita Kroetsjef, zal naar alle waarschijnlijkheid de geschiedenis ingaan als de man, die van communistische zijde meegewerkt heeft aan een zekere ontspanning tussen de landen van het westen en die van het communistische blok.
Kroetsjef werd in Kalinovka geboren als zoon van een mijnwerker; zijn opvoeding was nog zo primitief, dat hij eerst op 20-jarige leeftijd lezen en schrijven leerde. Hij sloot zich in 1918 aan bij de Russische communistische partij en maakte daarin zo snel carrière, dat hij in 1934 benoemd werd tot lid van het centrale comité.
In 1938 werd de Rus Kroetsjef aangewezen als eerste secretaris van de Oekraïnse communistische partij met de speciale opdracht de nationalistische gevoelens van de Oekraïners de kop in te drukken. Van die weinig sympathieke taak kweet hij zich zo goed, dat hij in 1939 benoemd werd tot lid van het Politburo, het politieke orgaan van de communistische partij.
Tijdens de oorlog organiseerde Kroetsjef in de Oekraïne het ondergrondse verzet tegen de Duitse bezetters.
Na de dood van Stalin in 1953 ontbrandde er in de Sowjet-Unie een strijd om de macht die nog in datzelfde jaar door Kroetsjef werd gewonnen. Hij werd toen eerste secretaris van de communistische partij. In het daaropvolgende jaar begon hij met premier Boelganin aan een reeks buitenlandse reizen; de twee Russische leiders kregen door hun broederlijk optrekken de bijnaam ‘het duo B & C’.
Veel van die broederlijkheid bleek schijn. Verborgen voor het oog van de wereld woedde er in het Kremlin een felle strijd tussen de voorstanders van de ‘stalinistische lijn’ en hen, die een soepeler politiek wilden voeren. Van die laatste groepering was Kroetsjef de aanvoerder - en hij won de strijd. Op het partijcongres van 1956 bleek hij zijn positie zodanig versterkt te hebben, dat hij in een historische redevoering een felle aanval op Stalin kon doen, die het begin werd van een algehele ‘destalinisatie’ in de communistische wereld - en van een geleidelijke verwijdering tussen Rusland en Rood-China, welk laatste land aan de ‘harde’ politiek van Stalin bleef vasthouden.
In 1958 bekroonde Kroetsjef zijn overwinning door (evenals Stalin) de functies van premier en partijleider in zich te verenigen.
Dat de ‘soepele politiek’ van Kroetsjef nog niet het einde van de koude oorlog betekende, bleek in 1959, toen hij in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties een beruchtgeworden scène maakte (hij trok zijn schoen uit en begon daarmee op zijn lessenaar te slaan!) en in Parijs een topconferentie met Eisenhower, De Gaulle en MacMillan torpedeerde, omdat de Amerikaanse president weigerde over een bepaald incident zijn verontschuldigingen aan te bieden.
Werkelijke ontspanning ontstond pas toen Kroetsjef door het Cuba-incident geconfronteerd werd met de krachtige politiek van de opvolger van Eisenhower, president John F. Kennedy.