Vincent Willem van (1853-1890) De Zundertse domineeszoon Vincent van Gogh wordt algemeen beschouwd als de grootste Nederlandse schilder na Rembrandt. Hoewel zijn eigenlijke schilderscarrière slechts betrekkelijk kort is geweest (tien jaar), is zijn invloed op de Europese schilderkunst opvallend groot.
Van Gogh is namelijk een van de voornaamste vertegenwoordigers van het laat-impressionisme; een stroming in de Europese schilderkunst, die de afsluiting betekende van het impressionisme en tegelijkertijd de weg bereidde voor het latere expressionisme.Van Gogh ontdekte zijn artistieke roeping pas omstreeks 1880, na een verwarde carrière als taalleraar, lekeprediker, boekverkoper en evangelist in de mijngebieden van de Belgische Borinage. In het huis van zijn vader, eerst te Etten, later te Nuenen, maakte hij zich moeizaam meester van de techniek van het schilderen en bracht hij met ruige penseelstreken het leven en de landschappen van de omgeving op het doek. Bekende werken uit Van Goghs Nederlandse tijd zijn ‘De Wevers’ en ‘De Aardappeleters’.
Later trok hij via Antwerpen naar Parijs, waar hij in contact kwam met bekende schilders als Toulouse-Lautrec, Gauguin, Pisarro en Seurat. Hun werk had grote invloed op de Nederlander, wiens schilderijen onmiddellijk veel lichter en kleuriger werden en sterk gingen afwijken van zijn vroegere werk. In 1888 vertrok Van Gogh naar Arles in Zuid-Frankrijk en in een tijdvak van ongeveer 12 maanden kwam zijn talent hier tot volle ontplooiing. Zijn kleuren werden nóg feller en levendiger en naar eigen inzicht begon hij de vormen van zijn onderwerpen te veranderen zonder ze volledig los te laten. In Arles begon Van Goghs toch al zwakke, geestelijke gezondheid nog meer te kwijnen en in 1889 liet hij zich vrijwillig opnemen in een inrichting, waar hij tot rust wilde komen. De schilderijen die in deze periode ontstonden, tonen aan hoezeer de schilder het contact met de werkelijkheid al begon te verliezen. Later vertrok Van Gogh naar Auvers-sur-Oise, een klein dorpje, waar hij nog verbeten bleef werken, maar waar hij zich tenslotte in een vlaag van waanzin van het leven beroofde.
Van Gogh, die in zijn schilderstijd meer dan 700 tekeningen en 800 schilderijen vervaardigde, vond in zijn eigen tijd geen erkenning. Van die 1500 werken werd er tijdens zijn leven slechts één verkocht! Hij leefde in grote armoede en werd onderhouden door zijn broer Theo, die in Parijs werkte en met wie hij een levendige briefwisseling onderhield. In die brieven legde Vincent van Gogh zijn opvattingen en ideeën neer en vertelde hij van zijn wanhoop, zijn zwakke gezondheid en het geloof in zijn werk. Tesamen vormen die brieven een bewogen autobiografie van een groot kunstenaar.
Op het ogenblik zijn de werken van Vincent van Gogh onbetaalbaar geworden. Een groot deel ervan bevindt zich in het buitenland; andere werken zijn te bewonderen in het Stedelijk Museum te Amsterdam en in het Kröller-Müllermuseum op de Veluwe.