Eeuwenlang hebben zeeën en rivieren vrij spel gehad op het onbeschermde laagland aan hun oevers en kusten. Aan die heerschappij heeft de mens tenslotte een einde gemaakt door de bouw van reusachtige dijken.
Vooral Nederland, dat voor een groot deel beneden de zeespiegel ligt, is beroemd geworden om zijn dijken. Dag en nacht drijven pompen en gemalen het water uit de polders; dag en nacht ook beschermen de dijken het lage land tegen het opdringen van Nederlands eeuwige vijand: het water. Buitenlanders bewonderen die dijken meer dan de Nederlanders zelf. Het was zelfs een buitenlandse schrijfster, die het verhaal schreef van het Nederlandse jongetje, dat een overstroming voorkwam door enkele uren lang zijn vinger in een gaatje in de dijk te houden; een mooi, maar onmogelijk verhaal voorNederlandse dijken beschermen het laagland tegen overstromingen.
Als het water de dijken bedreigt wordt met man en macht gewerkt aan de versterking ervan.
Dijken bestaan meestal uit een massief lichaam van klei, dat versterkt wordt met rijshout, stenen, rotsblokken en beton. Daardoor ontstaat een stevige wand, waartegen het water meestal vergeefs storm loopt. Meestal! Want in het verleden heeft de zee heel dikwijls wraak genomen op de Nederlanders, die haar kracht beteugeld hebben. Op zulke rampzalige ogenblikken breekt het water door de dijken heen en stort zich met verwoestende kracht op het lagergelegen land. De grootste watersnood uit het recente verleden is die van 1953 geweest, toen vooral in het zuidwesten van Nederland (Zeeland, Zuid-Holland) duizenden hectaren land onder water liepen en vele honderden mensen om het leven kwamen. In zulke kritieke ogenblikken werkt Nederland met man en macht aan het versterken van andere, bedreigde dijken maar lang niet altijd met succes.
Vooral in het verleden zijn dijken ook wel eens van militaire betekenis geweest. Zo lieten de Nederlanders bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog een gedeelte van het land onder water lopen om daardoor andere gebieden te beschermen tegen de oprukkende Duitse legers. De Duitsers deden aan het einde van de oorlog precies hetzelfde. In deze tijd van vliegtuigen, raketten en parachutisten is deze wijze van verdediging echter volstrekt waardeloos geworden.
Hoewel de Nederlandse dijken in de gehele wereld het bekendste zijn worden dijken ook in allerlei andere landen aangetroffen. Overal dienen ze echter hetzelfde doel: het water weg te houden van laag maar vruchtbaar land.