scabini. in de landsheerlijke tijd eigenerfden die met de → schout een rechtsprekend college vormden. Later, in Kennemerland b.v. reeds eind 13e eeuw, in sommige Utrechtse gerechten pas in de 17e eeuw, heeft in Holland, Utrecht en enkele delen van Gelderland de rechtspraak in de lage gerechten door zgn. buren van de rechtskring plaats gemaakt voor die door schepenen, zoals deze b.v. in Zeeland reeds eerder bestond.
Maar in Friesland. Groningen. Drenthe en Overijssel zijn schepenen in de plattelandsgerechten nooit ingevoerd. In de steden vond men i.h.a. schepenbanken samengesteld uit poorters. Dikwijls behoorde in de steden ook het bestuur tot de bevoegdheden van de schepenen die tijdens de Republiek (meestal 12) voor een jaar gekozen werden door de stadhouder uit een dubbeltal door de → vroedschap opgemaakt.In België vormen vanouds de schepenen met de burgemeester het bestuur der gemeente. Zij worden door de raad der gemeente aangewezen (in Ned.: wethouders).
Litt. J.Ph.de Monté ver Lorcn. Hoofdlijnen uit de ontwikkeling der rechterlijke organisatie in de noordel. Nederlanden tot de Bataafsche omwenteling (4e dr. 1967). Schepers. → Bastiaansz.. Willem.
