of Oxenstjerna (Axel, graaf), zweedsch minister, geb. 16 Juni 1583 te Fanö in Upland, studeerde in Dnilschland, trad onder Karel IX in zweedsche staatsdienst, en werd bij de troonsbeklimming van Gustaaf-Adolf (1611) kanselier en hoofd van het ministerie. Hij vergezelde den koning op diens veldtochten tegen de Rossen, onderhandelde 1617 den vrede van Slolbowa, bestuurde eenige operatiën van den Poolschen oorlog, en was gouverneur-generaal van Pruisen gedurende de zweedsche occupatie.
Toen de koning bij Luizen gesneuveld was (1632), nam 0. het opperkommando op zich, en trad aan het hoofd van den Evangclischen Bond, waar hij door zijne verstandige maatregelen twee jaren lang het welslagen verzekerde. Na den slag van Nordlingen (1634) kwam 0. naar Parijs, waar hij met Richelien een verbond tot stand bracht tegen Oostenrijk ; zoodoende gelokte het hem, den voorspoed der wapenen weder aan de zijde van Zweden te brengen: na tien jaren nitlandigheid keerde hij terug naar Stokholm, om rekenschap te geven van hel door hem gpvoerde bewind (zie DERTIGJARIGE OOBLOG). Sedert 1636 was O. als een der vijf voogden over koningin Chrislina, in zekeren zin rijksbestuurder of regent van Zweden, en werd verheven tot graaf. Toen de koningin meerderjarig geworden was, verloor 0. van lieverlede zijnen invloed; en toen het hem niet gelukken mocht haar af te brengen van haar voornemen om afstand van den troon te doen, onttrok hij zich geheel en al aan het openbare leven, en stierf 28 Aug. 1654. Men heeft een gedeelte van O.’s briefwisseling in ’t Latijn en in 't Zweedsch, en men houdt hem voor den schrijver van het tweede deel der -Historia belli sueco-germanici", waarvan het eerste deel geschreven is door Filips Chemnitz.(Benedict.), geb. 1623, gest.- 1702, uit dezelfde familie, was kanselier van Zweden onder Karel XI, verzette zich tegen de oorlogzuchtige plannen van Karel XII, en was een ijverig bevorderaar van wetenschap en letterkunde.
(Gabriel Thureson, graaf), achterneef van Axel geb. 1641, gest. 1707, was gezant van Zweden op het congres te Rijswijk, en zweedsch stadhouder van het hertogdom Tweebruggen.
