de toestand waarin iemand verkeeren kan na een heftige inwerking van geweld. Men onderscheidt een torpiden S., waarbij de lijder stil, apathisch neerligt, de oogen in de verte starend, huid en slijmvliezen bleek, het gelaat met koud zweet bedekt, met zwakke, onregelmatige hartswerking, een lage lichaamstemperatuur (35 à 36° C.) en door geen geluid of beweging eenig pijngevoel verraadt, en een eretischen S., die als lichtere vorm zelfstandig optreden of bij neiging tot beterschap zich uit den torpiden ontwikkelen kan.
De laatste vorm is gekenmerkt door hevigen angst, woelen, steunen, schreeuwen, een rood gelaat, warm voorhoofd, glinsterende oogen, veel dorst, neiging tot braken, een oppervlakkige ademhaling, en kleinen, soms zeer snellen en daardoor ontelbaren pols. Het optreden van S. hangt af van den aanleg van het in-dividu en den aard der ondergane beleediging. Is de aanleg zeer groot, dan ziet men S. soms optreden zonder geweldsinwerking, b.v. na heftigen schrik; hiertoe behooren ook de gevallen van plotselingen dood nog voor het begin eener operatie; men spreekt dan van psychischen S. Wat den aard der geweldsinwerking betreft, vindt men S. meestal bij trauma van den testikel, buik of borst, vooral bij stomp geweld en bij groote ongelukken (spoorwegongeluk). De voorzegging hangt voornamelijk af van den toestand van het hart.
