zijn zeer kleine ongevleugelde insecten, die op de behaarde gedeelten der huid van zoogdieren wonen en bloed zuigen. Voor dit doel wordt uit een vleezige slurf een met weerhaken bezette zuigbuis uitgestulpt, die de huid doorboort.
Bij den mensch komen drie soorten voor: de hoofdluis, de kleeren- of lijfluis en de platluis. Vroeger beschreef men nog een ziekenluis, maar deze soort bestaat niet. Het is de lijfluis, die bij zieken somtijds enorm vermeerdert en aanleiding tot den naam luizenziekte heeft gegeven. Dit komt echter alleen voor bij uitgeputte en onzindelijke lijders.De hoofdluis (pediculus capitis), is dikwijls de oorzaak van hoofduitslag. Haar lichaam is doorschijnend, plat en hard; het barst, als men het insect dooddrukt, hoorbaar vaneen. De wijfjes leggen haar van een hoornachtige schaal voorziene eitjes (neten) aan den wortel der haren. De na 5-6 dagen uit de eitjes der hoofdluis komende jongen zijn na acht tot tien dagen volwassen. De lijfluis (pediculus vestimenti) veroorzaakt door haar beten een eigenaardigen jeuk en zoo een dikwijls op schurft gelijkend uitslag. Zij vermenigvuldigt zich met zulk een snelheid, dat twee ervan binnen eenige maanden een nakomelingschap ten getale van 18.000 kunnen hebben. De platluis (pediculus pubis) komt voor aan de behaarde deelen van de schaamstreek en den aars.
De hoofdluis kan men in den regel verdrijven door nauwgezette zindelijkheid; daarenboven bestaat er een eenvoudig middel, n.l. het insmeren van het geheele hoofd met een groote hoeveelheid olie; hierdoor worden de luchtopeningen der L. verstopt en sterven ze. Vooral inwrijvingen met terpentijn werken zeer snel. Tegen de lijfluis neemt men zwavelbaden met zwavelberooking der kleederen. De platluis doodt men door herhaald insmeren met blauwe zalf (zie aldaar), het best na afscheren der haren.
