Gepubliceerd op 14-06-2022

Lichaamswarmte

betekenis & definitie

Deze heeft haar ontstaan te danken aan het proces der stofwisseling (zie aldaar). Het menschelijk lichaam heeft een bepaalde eigenwarmte, waaraan het met merkwaardige hardnekkigheid vasthoudt, en die het verdedigt tegen alle uitwendige invloeden.

Alleen daardoor is het mogelijk, dat de door de tropische zon geblakerde neger een L. heeft, die niet noemenswaard hooger is dan die van den in eeuwige sneeuw en ijs levenden Eskimo. De L. vertoont periodieke schommelingen in verband met de dagverdeeling; des morgens is zij ½ tot 1° C. lager dan des avonds. Als gemiddelde dagtemperatuur neemt men bij den volwassene 36.5 tot 37° C. aan, bij het kind 37 tot 37.5° C. Door langdurige hevige spierinspanning wordt de L. wat verhoogd, door vasten daalt zij.De grenzen der L., tusschen welke het leven mogelijk is, zijn 42.3° C. (bij die temperatuur beginnen de eiwitstoffen van het bloed te stollen) en 25° C. Werd door het lichaam niet voortdurend warmte afgegeven, dan zou de door de verbranding der voedingsmiddelen ontwikkelde warmte voldoende zijn, de lichaamsvochten binnen 36 uur aan het koken te brengen. De warmteafgifte komt tot stand door verwarming van koude spijzen en dranken tot op lichaamstemperatuur, door uitscheiding van urine en ontlasting, door luchtverwarming en waterverdamping in de long, maar vooral door warmtestraling, warmtegeleiding en vochtverdamping der huid. Langs den laatsten weg verliest het lichaam driemaal zooveel warmte als langs de andere wegen tezamen.

Bij koude neemt het lichaam door versnelde ademhaling veel meer zuurstof op en is de eetlust grooter, zoodat meer voedingsmateriaal moet worden toegevoerd en meer warmte geproduceerd wordt, terwijl de warmteafgifte wordt verminderd door vernauwing der bloedvaten in de huid. Bij warmte stroomt het bloed door verwijde huidvaten en geeft daar veel warmte af; het zweet wordt in sterkere mate afgescheiden, en veroorzaakt bij zijn verdamping eveneens afkoeling. Waar de natuur voor de regeling der lichaamstemperatuur te kort schiet, komt de mensch haar te hulp door een doelmatige kleeding, baden enz.

Een ziekelijke verhooging der L. noemt men koorts (zie aldaar); verlaging der L. vindt men o.a. bij collaps.