is een der machtigste genezende factoren, welke de geneeskunde bezit. Haar invloed op het organisme is veelzijdig.
Ten eerste onttrekt zij aan het deel, waarmede zij in aanraking wordt gebracht, warmte, en indien deze werking slechts sterk genoeg is, of de K. over een voldoende uitgebreidheid wordt aangewend, zal deze plaatselijke warmteonttrekking een verlaging der temperatuur van het geheele lichaam onvermijdelijk ten gevolge moeten hebben. Dientengevolge bezitten wij in de K. het zekerste middel om de verhoogde lichaamstemperatuur te verlagen. Een andere werking der K. is, dat zij de bloedvaten in het deel, waarop zij wordt toegepast, doet samentrekken en daardoor het bloedgehalte van het bewuste deel vermindert; op deze wijze bewijst K. ook een voortreffelijk middel te zijn ter bestrijding van de met congestietoestanden gepaard gaande ontsteking. Met de afname van het bloedgehalte treedt ook een vermindering der gevoeligheid van het betrokken deel in, en zoodoende is K. ook een pijnstillend middel. Verder kan zij wegens de door haar inwerking optredende krachtige samentrekking der bloedvaten, met succes voor bioedstelping aangewend worden. Wordt de koude voorbijgaand en over de geheele oppervlakte van het lichaam aangewend, dan verhoogt zij den bloedsomloop en is daardoor een voortreffelijk middel om de stofwisseling krachtig op te wekken.
Tevens wordt hierbij een heilzame prikkel uitgeoefend op ademhaling en zenuwstelsel. De toepassing van K. zal naar gelang van het beoogde doel moeten verschillen. Moet een verlaging der temperatuur van het geheele lichaam verkregen worde), dan zijn baden daarvoor het meest geschikt; de temperatuur van het badwater behoeft daarbij niet eens zeer laag te zijn. De duur van het bad heeft hierbij echter grooten invloed; hoe langer deze is, des te meer zal de K. aan het lichaam warmte onttrekken. Ter bestrijding van een gelocaliseerde, d.i. tot een bepaald gebied beperkte ontsteking, is de toepassing van een ijszak het meest geschikt; waar ijs niet voorhanden is, moet men in koud water gedompelde doeken gebruiken, die dan echter met korte tusschenpoozen (enkele minuten) verwisseld moeten worden (koude compressen of omslagen).
