Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

SAS

betekenis & definitie

Oude benaming voor schutsluis. Door aanwezigheid van een sas ontstonden in Zeeland plaatsnamen als Sas van Gent (de kleine St. - Albertpolder wordt ook wel Sas van Gentpolder genoemd).

Het Axelse Gat, dat in Oost Zeeuws-Vlaanderen verbinding gaf tussen de Braakman in het westen en het Hellegat in het oosten, werd in 1789 afgesloten. Aan de westzijde bouwde men in de toen aangelegde dijk (later Sasdijk) een sas dat de naam → Axelsche Sassing kreeg. Aan de oostzijde bij de Luntershoek werd het Hulster Sas gebouwd. Beide sassen hebben slechts korte tijd dienst gedaan en zijn opgeruimd. De namen zijn gebleven voor de buurtschappen Axelsche Sassing bij Axel en Saswijk bij Luntershoek.In West Zeeuws-Vlaanderen ligt de buurtschap Sasput, herinnerend aan het sas dat de scheepvaart tussen Oostburg en de Westerschelde mogelijk maakte.

Het Goessche Sas, kreeg zijn naam nadat in 1810 een sas was gebouwd voor de verbinding van Goes met de Oosterschelde.

Van Schouwen-Duiveland zijn bekend ’de Sassen’ nl. het ’Verste Sas’ en het ’Dichtste Sas’ gebouwd in 1646 en 1671 in de voormalige Gouwe tussen Schouwen en Duiveland resp. aan de noord- en aan de zuidzijde, ten dienste van een scheepvaartverbinding vanuit Zierikzee via de Grevelingen naar de Noordzee. De Kleine Bettewaarde- of Saspolder en de Sasdijk herinneren aan die vaarweg. ’De Sassen' zijn resp. in 1843 en 1899 vervangen door een dam. Het gemaal dat in 1957 bij Zierikzee ongeveer ter plaatse van het vroegere ’Dichtste Sas’ in gebruik is genomen, kreeg de naam Het Sas.