De geref. kerk van de Republiek steunde zwakke gemeenten in het eigen gewest (bijv. met kerkbouw), en hielp ook vele noodlijdende personen hier en elders, vooral in tijden van oorlog, zie Armhuis, Bedelarij, Gasthuis.
Fr. zeevaarders, die bijv. in Algiers slaaf waren gemaakt, werden vrijgekocht. Vervolgde geloofsgenoten in den vreemde (Palts, Solms, Gulik, Piemonte) werden gesteund. Van Z. in de Oost horen wij niet, al zijn ook Fr. predikanten, vaak om moeilijkheden hier, daarheen gegaan. Ook elders treden Friezen als zendeling of ziekentrooster op. In de 19de en 20ste eeuw nemen alle kerken aan deZ. deel. zie Gereformeerde kerkformaties, Hervormde kerk.
