In Frl. worden ca. 50000 V.s gehouden om het vlees en het vet. Vooral voor de zandgebieden is de V.s-houderij van grote betekenis: zowel fokkerij als mesterij.
De mest-V.s worden meest geslacht voor de baconbereiding. De voeding der mest-V.s bestaat uit plantaardige produkten, hoofdzakelijk granen, en dierlijke produkten, als wei, vleesmeel en vismeel. Hiernaast krijgen de fok-V.s nog weidegang. Naast goede, gevarieerde voeding is juiste verzorging en een goede, schone stal vereist.
Eerst hield men het veredeld Duitsland-V. Door selectie en kruising met het Deense land-V. ontstond ca. 1935 het Nederlandse land-V. Dit ras wordt algemeen in Frl. gehouden. Sporadisch komt het groot Yorkshire-ras voor. Het Nederlandse land-V. heeft een goede lengte en de juiste verhoudingen van het moderne vlees-V.: zware, goedgevormde hammen en een lichte voorhand. Zeer geschikt voor de baconbereiding. Deze eigenschap naast de goede moedereigenschappen: melkrijkheid en flinke tomen biggen (gemiddeld 6-14 per worp) maken dit V.s-ras tot een landbouwhuisdier met ruime mogelijkheden.
Serieuze V.s-fokkers zijn aangesloten bij het V.sstamboek. Ook zijn velen lid van één der zeven F.sfokverenigingen. Het doel van deze verenigingen is exploitatie van beerhouderijen en verbetering van de V.s-stapel der leden. In Frl. zijn ca. no beerhouderijen, waarvan 62 door een F.s-fokvereniging geëxploiteerd. Om een dekbeer aan te houden moet men een vergunning van de Prov. Voedselcommissaris hebben. Alleen ingeschreven beren mogen worden aangehouden.
Zie: E. J. Dommerhold, Het V. (Doetinchem 1946); J. Grashuis, Doelmatige F.s-voeding (Zelhem 1950); E. F. Geessink, F.s-fokkerij en -houderij (Zwolle 1955); H.
G. A. Leignes Bakhoven, Veevoeding (Groningen 1955); R. Anema, Veeteelt (Zelhem 1950).
Varkensstamboek in Friesland. Vereniging tot bevordering van de V.s-fokkerij. Sedert 1912 kunnen in Frl. V.s geregistreerd worden in een stamboek, eerst bijgehouden door een prov. commissie voor de V.sfokkerij. Het 1919 opgerichte inlandse V.s-stamboek was de voorloper van de huidige vereniging, die 1921 haar tegenwoordige vorm kreeg. Ledental 748, met ca. 2000 ingeschreven dieren.
Het stamboek is gesloten, d.w.z. er worden alleen biggen van ingeschreven ouders geregistreerd. Er wordt gekeurd op exterieur, maar de fokprestaties der ingeschreven dieren worden geregistreerd. Het stamboek houdt F.s-fokdagen en exploiteert een selectiemesterij te Drachten, waar men nauwkeurig de erfelijke eigenschappen van toevallige onderscheidt door vergelijking en op deze gegevens verder fokt. De zeug met een toom van vier biggen die aan de gestelde eisen voldoen, krijgt het predikaat sterzeug. Van de sterzeugen worden beren en zeugen aangehouden voor het fokken.
