Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

ONTSLUITING

betekenis & definitie

Onder O. verstaat men het bereikbaar maken van boerderijen en grond door aanleg of verbetering van wegen. Voor rationele uitoefening van de landbouw is een goed stelsel van verharde wegen onontbeerlijk.

Het transport van een volle boerenwagen is over onverharde wegen ca. tweemaal zo moeilijk als over verharde; praktisch verdubbelt dus een onverharde weg de afstand. Afgelegen land wordt daardoor meestal minder goed bemest, bewerkt, verzorgd.

Op afgelegen bouwland wordt het aandeel der granen in de vruchtwisseling groter, omdat hakvruchten meer ruimte vragen bij het transport. Afgelegen groenland wordt meer als hooiland dan als weide gebruikt.Elke km meer afstand vermindert de bruto-opbrengst met 10 pet, Betere 0. bewerkt dus: intenser bedrijfsvoering, dus grotere brutoopbrengst; besparing op arbeid, transport en transportmiddelen, zodat ook de netto-opbrengst stijgt. Het verharde-wegennet in Frl., buiten de rijkswegen, is ca. 2800 km lang (naast 1500 km onverharde wegen), dat is ca. 10 m per ha cultuurgrond. I.v.m. verkaveling en bedrijfsgrootte zou voor Frl. 20 m per ha gewenst zijn. Op het zand, 40 pct. van Frl. met meest kleinere bedrijven, is het slechts 9 m per ha (het ongunstigst in de Stellingwerven, Dantumadeel, Achtkarspelen en Smallingerland). In de veenweidestreek, met 8 m per ha, zijn veel cultuurgronden en boerderijen slechts per boot te bereiken. De kleibouwstreek heeft gemiddeld 13 m harde weg per ha, maar vaak bochtig, smal en slecht van wegdek.

Voor de teelt van arbeidsintensieve gewassen, het transport van volumineuze produkten als bieten en aardappelen en bij de toenemende mechanisatie is dit ontoereikend. Het kleiweidegebied heeft 10 m per ha. Door grootte en aard der bedrijven, hun verspreide ligging en de betere verkaveling is dat hier vrij goed. Plaatselijk is er wel degelijk behoefte aan betere 0. Ontsluitingsweg. Moderne naam voor een smalle weg in een voor voertuigen moeilijk toegankelijk gebied. Een ontsluitingsweg loopt meestal dood. zie Hooiweg.

< >