Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Kunst

betekenis & definitie

is een nauwelijks te definiëren begrip. Toch kan worden vastgesteld dat elke kunstuiting gebaseerd is op steeds dezelfde elementen. elementen die in hun samenhang een eenheid vormen.

Het gaat hierbij om esthetische eigenschappen en technische kwaliteiten, maar ook om het vermogen tot persoonlijke expressie van de kunstenaar. Deze drie factoren vormen samen een oneindig aantal variatie-mogelijkheden waarin kunst zich openbaart.Tot het einde van de 18e eeuw waren kunstwerken vrijwel uitsluitend het produkt van ambachtelijke bekwaamheid. Pas toen de ‘schoonheid' tot zelfstandige waarde was verheven, kwam een scheiding tot stand tussen aan de ene kant produkten van louter praktisch nut en aan de andere kant voorwerpen met een toegevoegde kunstwaarde, die als een zekere luxe golden.

Het is duidelijk dat door deze verzelfstandiging een veel grotere nadruk kwam te liggen op de sociologische samenhang van de kunstuitingen met de cultuurperiode waarin ze ontstonden, op de manier waarop de kunstenaars hun tijd beleefden. Een uiterst complicerende factor is daarbij dat de westerse samenleving verre van statisch bleef, maar integendeel in een niet te stuiten stroomversnelling raakte. Voor de kunst betekende dit evenzeer een versnelling, namelijk in voortdurend wisselende opvattingen en stijlen. De meer moderne kunst werd hierdoor voor velen een doolhof waarin men het spoor bijster raakte, maar is op zichzelf niet meer of minder dan een weerspiegeling van onze jachtige en gecompliceerde maatschappelijke ontwikkeling. Indeling van de kunsten In de professionele kunstbeschouwing zijn er allerlei theorieën gevormd over een indeling in bijvoorbeeld ruimtelijke en in de tijd verlopende kunsten, door 'rust-kunsten' tegenover bewegingskunsten te plaatsen, of door vrije en toegepaste kunsten te scheiden. Hieraan voorbijgaande beperkt deze encyclopedie zich tot de meer praktische vermelding van de trefwoorden (in alfabetische volgorde): →architectuur, →ballet, →beeldende kunst, →beeldhouwkunst, →bouwen in de Zaanstreek, →cabaret, →film, →fotografie, →jazz, →keramiek, →literatuur, →muziek, opera en operette (zie: →Muziek), →popmuziek, →toegepaste kunst en →toneel.