Vorm van ➝beeldende kunst, waarbij met hamer en beitel in hard materiaal (hout, kalk- of zandsteen, graniet, marmer enzovoort) gewerkt wordt. Vooraf wordt een klein model in was of leem gemaakt en dit, meestal in gips gegoten, dient als voorbeeld om op grotere schaal te worden uitgevoerd.
Een beeldhouwwerk heeft een driedimensionale verschijning en is daardoor naast zichtook tastbaar. Behalve deze eigenlijke beeldhouwkunst worden ook de kunst van het werken met gegoten metaal (brons, koper, enz.), gebakken aarde (terra cotta, keramiek), gegoten gips, geknede klei of was en de vervaardiging van ruimtelijke vormen met allerlei materialen dikwijls als beeldhouwkunst benoemd, hoewel het beter zou zijn hier van ‘beeldvormkunst’ te spreken.In de Zaanstreek zijn slechts weinig beeldhouwers werkzaam geweest. De ambachtelijke ➝beeldsnijderij is elders behandeld. Vermelding verdienen A.O. (Alfred) ➝Brucker, Theodorus A. ➝Draaisma, Leonard ➝Frederiks (metaalplastieken en keramiek), Bert ➝Hamberg (houtplastieken), Bemardus ➝Maas, Lukas van der ➝Meer, Louis ➝Paul (supplement), Rob ➝Schreefel, Thijs ➝Tolk, en Jan de ➝Winter. De keramische plastieken (zie: ➝Keramiek) van onder anderen Reinier den ➝Adel, Klaas de ➝Boer, Pieter ➝Groot, Martin ➝Klaver en Elly van ➝Weerdenburg zijn in zekere zin ook onder een ruimer begrip van beeldhouwkunst te rangschikken.
Veel beroering heeft in de Zaanstreek de enige tijd in Zaandam wonende Slavomir ➝Miletic gewekt, met zijn in het begin van de jaren ’60 in gips uitgevoerde beeld ‘De Houtwerker’. Tot tweemaal toe, met een tussenpoos van 25 jaar (voor het laatst in 1988), hebben comité’s uit de bevolking zich ingespannen om dit grote beeld in Zaandam geplaatst te krijgen. Beide malen zijn deze pogingen door de gemeentebesturen van Zaandam en Zaanstad en hun adviseurs afgewezen.
