Terreinen aangewezen om de doden te begraven. Een aantal begraafplaatsen is bij de kerken gesitueerd (kerkhoven).
De vroegere gewoonte om ook In de kerken te begraven is in 1808 wettelijk afgeschaft, tegelijk met de invoering van de verplichting om registers van het begraven bij te houden (met dit laatste was men vrij algemeen reeds in de loop van de 18e eeuw begonnen). Vóór 1808 waren er al kerkhoven in gebruik omdat er binnen de kerkmuren, afgezien van een beperkt aantal bestaande familiegraven van meer welgestelden, geen ruimte meer was.De Zaanse kerken met graven binnen de muren zijn alle nederlands hervormd: de Bullekerk niet werd aanvaard, blijkt uit het feit dat degenen die zichzelf het leven hadden benomen, werden begraven aan de noordkant van het kerkhof, terwijl hun graven niet van een aanduiding werden voorzien, pen nog goed leesbaar.
De begraafplaatsen bij of rondom de kerken hadden een stereotype indeling. De welgestelden kochten vlak bij de kerk een plaats voor zichzelf en voor hun familieleden; minvermogenden kwamen aan de buitenrand van het kerkhof te liggen. Dat zelfmoord door de kerk niet werd aanvaard, blijkt uit het feit dat degenen die zichzelf van het leven hadden benomen werden begraven aan de noordkant van het kerkhof, terwijl hun graven niet van een aanduiding werden voorzien.
In 1808 werden de gemeenten min of meer verplicht grotere terreinen als begraafplaats in te richten, wanneer de bestaande kerkhoven te vol dreigden te worden. Het is wettelijk toegestaan om, vijftig jaar nadat het laatste graf is gedolven, de grafvelden te ruimen. Zo werd bijvoorbeeld het voormalige kerkhof van Zaandijk in 1873-’74 verplaatst naar het huidige terrein ten westen van de spoorlijn aan het Guispad. De eerdere algemene begraafplaats van Zaandam is geruimd om plaats te maken voor het Verzetsplantsoen, voordien was deze al verplaatst naar de Zuiddijk. Het kerkhof bij de doopsgezinde Vermaning in Krommenie is door na-oorlogse ruiming verkleind, en daarna gesloten.
De Zaanstreek telde in 1987 18 begraafplaatsen: drie rooms katholieke, een nederlands hervormde, een joodse, een bijzondere en twaalf algemene (gemeentelijke) begraafplaatsen. Een aantal kerkhoven is gesloten, zoals die in Koog en Westzaan, die vol zijn. De begraafplaats West in Wormerveer is vol, maar nog niet gesloten. De rooms katholieke begraafplaats in Wormer is gesloten, terwijl die op het Kalf in Zaandam nog uitsluitend wordt gebruikt voor rooms katholieken die op het Kalf hebben gewoond.
In de Zaanstreek bevinden zich de volgende begraafplaatsen:
- Assendelft, Dorpsstraat 368, achter de hervormde kerk, nederlands hervormde begraafplaats van zeer oude, waarschijnlijk middeleeuwse oorsprong.
- Assendelft, Dorpsstraat 572, achter de rooms katholieke kerk, rooms katholieke begraafplaats, 1829.
- Jisp, Dorpsstraat, bij nederlands hervormde kerk, gemeentelijke begraafplaats, 1642.
- Koog, Zuiderkerkstraat, achter hervormde kerk, algemene begraafplaats, 1645, gesloten 20e eeuw.
- Krommenie, Eikenlaan/Het Blok, nieuwe algemene begraafplaats (oorspronkelijk rooms katholiek), 1921, uitbreiding 1945.
- Krommeniedijk, algemene begraafplaats, bij nederlands hervormde kerk, 16e-eeuws.
- Oost-Knollendam, Dorpsstraat (Zuideinde), bijzondere begraafplaats (verenigingsbezit), 1875, vergroot 1939.
- Oostzaan, Kerkbuurt 12, achter nederlands hervormde kerk, algemene begraafplaats, 15e-eeuws, na ruiming 19e- en 20e-eeuwse graven.
- Westzaan, Dolfijnstraat, algemene begraafplaats, 1942.
- Westzaan, Kerkbuurt, bij hervormde kerk, algemene begraafplaats, 16e-eeuws, officieel gesloten 1964 (praktisch 1942).
- Wormer, achter Kerkstraat, achter nederlands hervormde kerk, algemene begraafplaats, 16e-eeuws.
- Wormer, Dorpsstraat 353, achter rooms katholieke kerk, rooms katholieke begraafplaats, 1877, officieel niet gesloten, praktisch wel.
- Wormerveer, Marktstraat, begraafplaats West (algemeen), 1868, in 1988 officieel niet, maar praktisch wel gesloten.
- Wormerveer, Noordsterweg, begraafplaats Noord (algemeen), 1966.
- Zaandam, Kalf 160, bij Maria Magdalena kerk, rooms katholieke begraafplaats, 1884.
- Zaandam, Westzanerdijk tussen no. 310 en 312, Joodse begraafplaats, 1859.
- Zaandam, Zuiddijk 421, algemene begraafplaats gemeente Zaanstad, 1901, met vanaf het begin een apart rooms katholiek deel.
- Zaandijk, Guisweg, algemene begraafplaats, 1874 (bestaat uit twee delen: de in 1873 en 1874 overgeplaatste graven en de nieuwe graven).
