Witte en rode wijnen (DOC). Zuid-Tirol (Italië)
Alto Adige zou eigenlijk de grootste producent van droge witte Italiaanse wijnen moeten zijn, maar tot op heden worden de mogelijkheden die dit gebied in zich bergt nog niet ten volle benut. Bodem, klimaat en wijnstokken van deze noordoostelijke uithoek van de Alpen zijn in staat om wijnen te produceren die met die van Oostenrijk en de Elzas zouden kunnen wedijveren. De wijnboeren in deze streek, 5800 in getal, beperken zich echter tot de traditionele lichte rode wijnen die een compromis vormen tussen de lichte rode wijnen uit Duitsland en de vollere soorten uit zuidelijker delen van Italië.
Gelukkig zijn er tegenwoordig sommige coöperaties, met name in Trentino, die investeren in moderne technische apparatuur, hetgeen de kwaliteit van de wijnen zeer ten goede komt.
Voor 1919 maakte Alto Adige deel uit van het Oostenrijkse Tirol. Bij het verdrag van Saint-Germain, aan het eind van de Eerste Wereldoorlog, werd het toegewezen aan Italië, maar de inwoners ervan zijn eigenlijk Oostenrijkers, en Oostenrijk drinkt nog steeds hun wijnen. Wat niet door dit land wordt geïmporteerd gaat naar Zwitserland en Duitsland. Alto Adige produceert per jaar 650 000 hl wijn, voor het grootste deel rood. Hoe goed deze ook is, hij wordt overtroffen door de beste witte. In het algemeen kan men stellen dat de beste witte wijnen uit het meest noordelijke district van Alto Adige komen en de rode uit Trentino, het gebied dat zich meer in zuidelijke richting uitstrekt rondom de stad Trente, tot de zonovergoten oevers van het Gardameer.
Druiverassen
De wijnbouw in Trentino-Alto Adige is van cosmopolitische aard. De Oostenrijkse invloed manifesteert zich in de Riesling en de Traminer, de Franse in de Pinot, Cabernet en Merlot en de Italianen hebben er onder andere de Schiave, Lambrusco, Teroldego en de Garganega, die in dit gebied Terlano wordt genoemd, geïntroduceerd.
De Riesling-wijnstokken zijn het meest belangwekkend. Ze staan namelijk op vrij koude hellingen en geven druiven die na gisting een voortreffelijke wijn opleveren. Eigenlijk geldt dat ook voor de Traminer, al zullen de Riesling-druiven onder dezelfde omstandigheden altijd beter zijn. De Schiave-druif, die veel in het noorden van de streek voorkomt, geeft gezonde rode wijnen die soms heel erg lekker zijn. De aanplant van Merlot schijnt toe te nemen. De ontdekking van dit druiveras door de Italianen is een belangrijke gebeurtenis geweest in de geschiedenis van de moderne wijnbouw, met als resultaat een warmbloedige wijn die bij de Italianen in de smaak valt en waarvan de jeugdige hardheid in deze streek aanzienlijk wordt verzacht.
De meest voorkomende soort in Trentino is de Teroldego of Teroldico, die rijkelijk rode wijnen van eenvoudige kwaliteit geeft. De Lambrusco en Merlot komen er eveneens in ruime mate voor. Maar deze druiven worden doorgaans gevinifieerd met druiven van andere wijnstokken om een beter uitgebalanceerde wijn te verkrijgen, hetgeen met één enkel ras waarschijnlijk niet zou lukken.
De beste wijnen van Trentino-Alto Adige
Riesling del Trentino (DOC)
Dit zou de koning van de Alto Adigewijnen kunnen zijn, ware het niet dat hij dikwijls te lang op fust wordt bewaard. Er zijn echter wel een paar uitzonderingen en heel wat goede Rieslings hebben voldoende kwaliteit om naar Duitsland te worden uitgevoerd. Hoewel ze natuurlijk nooit het niveau van de fijnste Duitse Rieslings zullen bereiken, kunnen ze beslist wel op één lijn worden gesteld met alles wat daaronder komt.
Santa Maddalena (doc)
Rode wijn uit Alto Adige die men ook nu nog wel Sankt Magdalener noemt. Hij wordt gemaakt van de Schiave en in mindere mate van de Lagrein, die beide op de mooie hellingen in de buurt van Bolzano staan. De Santa Maddalena is een gezonde, vettige, aangename wijn met een licht amandelaroma en waarschijnlijk de fijnste rode wijn uit de hele streek, rijker van kleur en smaak dan de Caldaro.
Teroldego Rotaliano (DOC)
Rode wijn uit Trentino die in dusdanig grote hoeveelheden wordt geproduceerd dat hij doorgaat voor de enige bron van inkomsten van deze provincie die werkelijk van belang is. Het is een droge, robijnrode, vlezige, smakelijke en krachtige wijn die de neiging heeft wat aan de harde kant te zijn, met soms een spoortje bitterheid door de tannine.
Traminer Aromatico del Trentino (DOC)
Kruidige en geurige droge witte wijn. De beste Italiaanse Traminer komt uit Alto Adige. Ofschoon hij zeker nog niet tot de allerbeste behoort kan hij wel buitengewoon goed zijn en bovendien is hij redelijk geprijsd.
Caldaro (Logo di Caldaro) (DOC)
Granaatrode, aangename wijn met een vleugje amandel in zijn bouquet. Hij wordt gemaakt van de Schiave en de Rossara die staan rond het Caldaromeer (Kalterersee), ongeveer 15 km ten zuiden van Bolzano. Het is een lichte, leuke wijn die er met de jaren niet veel beter op wordt.
Vino Santo (doc)
Zoete dessertwijn, gemaakt van druiven (doorgaans Malvasia en Trebbiano) die voor de vindicatie worden gedroogd. Hij lijkt op de Vino Santo van Toscane, maar is lang niet zo goed.
Wijnen van minder belang
Cabernet (doc)
Zowel de Cabemet franc als de Cabemet Sauvignon zijn in deze streek aangeplant, zij het geen van beide op grote schaal. Zijn bouquet doet aan gras denken.
Val d’Adige
Rode wijn, gemaakt van de Schiave, Lambrusco, Pinot en Teroldego die worden aangeplant langs de oevers van de Adige in Trentino. Deze rivier is lang en stroomt door gebieden waarvan de bodem zeer verschillend is, wat tot gevolg heeft dat de wijnen ook heel verscheiden zijn. Het is een eenvoudige rode streekwijn.
Colline di Caldaro
Rode wijn, gemaakt van de Schiave en de Pinot noir, die staan op de hellingen rond het Caldaromeer.
Pinot Bianco
Wordt gemaakt van de Weissburgunder en de Chardonnay. De resultaten met deze wijn zijn zeer bevredigend, zodat deze witte wijn uit Trentino er kwalitatief zeer veelbelovend uitziet.
Lagarino Rosato (doc)
Rosé, gemaakt van de Lagrein-druif. Vóór 1919 heette dit druiveras Lagrein Kretzer.
Marzemino del Trentino (DOC)
Druiveras dat in Trentino een grote hoeveelheid eenvoudige wijnen geeft, die in hun jeugd op hun best zijn.
Meranese di Collina (DOC)
Lichte rode wijn, gemaakt van de Schiave die wordt aangeplant op de heuvels rond Merano, gelegen op ongeveer 15 km ten noorden van Bolzano.
Merlot del Trentino (DOC)
Deze uit Bordeaux afkomstige druivesoort wordt gebruikt voor het maken van rode wijn en rosé, die beide uiterst plezierig kunnen zijn.
Moscato del Trentino (DOC)
Deze wijn is niet zo zwaar en ook niet zo zoet als de meeste Muskaatwijnen en kan voor Muskaat-liefhebbers daarom een interessante afwisseling zijn. Er wordt ook een met alcohol versterkte Moscato Liquoroso geproduceerd.
Pinot Nero del Trentino (DOC)
Wordt soms ook wel Blauburgunder genoemd, hetgeen zijn oude Oostenrijkse naam is. Hij wordt op verschillende plaatsen in deze streek geplant, maar zelden afzonderlijk gevinifieerd. Men maakt er ook wel spumante van.
Lagrein del Trentino (doc)
Droge rode, zeer fruitige wijn, gemaakt van de Lagrein-druif, met een alcoholgehalte van ongeveer 12°.
Somi
Rode wijn, gemaakt van de Merlot, Teroldego en verschillende variëteiten van de Schiave, rondom de stad Sorni ten noorden van Trente.
Sylvaner (doc)
Kleine droge witte wijn die echter zeer geschikt is om plaatselijk als karafwijn te worden gebruikt. Wordt hoofdzakelijk gemaakt rondom Bressanone (Brixen).
Terlano (doc)
Bekende en uiterst presentabele wijn uit Alto Adige, iets groenig van kleur en gemaakt van de Terlano-druif die in deze provincie Garganega wordt genoemd. Het komt echter steeds vaker voor dat ook Riesling en Pinot noir deel uitmaken van deze wijn.
Termeno d’Avio
Een vrij onbeduidende rosé, gemaakt van de Lambrusco, Merlot, Teroldego en Marzemino, in het zuiden van Trentino.
Casteller (doc)
Droge rosé die in de omgeving van Trente wordt geproduceerd. Het is een gecorseerde, vrij sterke wijn die wordt gemaakt van de Schiave, Merlot en Lagrein, met een alcoholgehalte dat tussen de 11 en de 12° ligt.
Veltliner (doc)
Een droge, lichte en aangename wijn die in de streek zelf hoog wordt aangeslagen. Men maakt hem van druiven met dezelfde naam.
Pinot Grigio (doc)
De Pinot Grigio is een lichte witte wijn die vooral zeer populair is in de Verenigde Staten. De meeste Pinot Grigio-wijnen zijn droog, ofschoon een paar nog een restje zachtheid hebben, hetgeen hun charme verhoogt. De beste zijn waardige tegenhangers van de Soavewijnen.
Sauvignon (doc)
De Sauvignon blanc geeft hier vrij scherpe wijnen. De beste hebben een mooie bleke kleur en een heel typische rooksmaak.