Witte, rode en roséwijnen. Oost-Frankrijk
Sinds 1951 komen de wijnen van Lotharingen, die nagenoeg waren verdwenen, weer langzamerhand terug. Deze provincie, vroeger beroemd om zijn ‘vin gris’ (een van de Gamay gemaakte rosé) en zijn mousserende wijnen, werd verwoest door 3 oorlogen en de phylloxera, en ten slotte bracht de wet ter bescherming van de naam Champagne deze provincie een zware slag toe, waarvan de gevolgen zich jaren lang lieten voelen. Momenteel zijn 2 wijnen uit Lotharingen VDQS-wijnen (vins délimités de qualité supérieure), namelijk de Cótes de Touls en Vins de la Moselle.
Lotharingen is altijd een van de meest geschonden gebieden van Frankrijk geweest. Na de oorlog van 1870 werd het in tweeën gesplitst. Duitsland annexeerde het noorden, terwijl het zuiden Frans bleef. In die tijd maakten de wijnen van Lotharingen de meeste opgang. De Duitse wijnen werden omgezet in Sekt, een mousserende Duitse wijn, en die uit het Franse gedeelte waren ‘vins gris’ of mousserende wijnen die onder de naam Champagne werden verkocht, zelfs door wijnhandelaren uit de Champagne zelf. In 1908 was de druivenoogst in de Champagne rampzalig en de wijnondernemingen lieten al hun wijn uit Lotharingen komen.
De wijnboeren in de Champagne reageerden zo heftig - er heerste zoveel wanorde en zelfs oproer dat in 1908 een wet werd ingevoerd om de naam van hun wijnen te beschermen, die bovendien in 1911 werd verscherpt. Sindsdien moesten de wijnen van Lotharingen een ander afzetgebied zien te vinden.
De wijnbouwers waren deze beproeving nog niet te boven gekomen toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak. De enkele wijngaarden die de oorlog overleefden werden daarna verwoest door een nieuwe ramp: de druifluis. Men stelde zich toen maar tevreden met het planten van hybriden voor de produktie van heel eenvoudige wijnen die alleen voor lokale consumptie waren bestemd.
Pas na de Tweede Wereldoorlog begonnen de wijnbouwers in Lotharingen te herplanten, op een wijze die kwalitatief veel goeds beloofde.
Momenteel zijn de wijnen van Lotharingen zoals men ze op zijn best van een koud, noordelijk gebied mag verwachten. De laat- (eind oktober) geoogste druiven geven een wijn met een laag alcohol- maar hoog zuurgehalte. De rode zijn duidelijk minder aangenaam dan de witte en de rosé. Een onmiskenbare fout van de rode wijnen is de hoge zuurgraad.
Côtes de Toul
De meeste wijnen met deze benaming zijn ‘gris’, de volgens traditie lichte roséwijnen van Lotharingen. Het gebied waar ze vandaan komen omvat bepaalde sectoren van de gemeenten Lucey, Bruley, Pagney-derrière-Barine, Ecouvres, Dongermain, Mont-le-Vignoble, Charmes-la-Cóte, Blénod-les-Toul en Bulligny. De enige druiverassen die voor de appellation contrôlée zijn toegestaan zijn: Gamay de Toul, Gamay de Liverdun, Pinot noir en Pinot Meunier. Zij moeten voor minstens 80% in de wijn worden gebruikt; de Aubin blanc, Blanc d’Euvézin en Aligoté worden slechts getolereerd, en dan nog tot een maximum van 20%. De maximum opbrengst per ha beperkt zich tot 16 hl.
De Côtes de Toul heeft in een gemiddeld jaar een alcoholgehalte van slechts 8,5°, dat in een uitzonderlijk warme zomer wel kan stijgen tot 10°, ja zelfs tot 11°; hij blijft echter altijd tamelijk zuur. Per jaar wordt er amper 4000 hl van geproduceerd. Maar aangezien het wijngaardoppervlak van de Côtes de Toul toeneemt kan de produktie nog worden uitgebreid.
Vins de la Moselle
De wijnen met deze benaming worden gemaakt in 3 duidelijk onderscheiden sectoren en hun kenmerken zijn ook dienovereenkomstig. Rondom Metz zijn dat veelal lichte rosés, dikwijls met het etiket Clairets de la Moselle. De wijnen uit de omgeving van Sierck-les-Bains zijn in het algemeen wit. Ten slotte de traditionele ‘vin gris’, die vooral in de buurt van Vic-sur-Seille wordt gemaakt. Ze moeten allemaal voortkomen uit dezelfde wijnstokken, te weten de Gamay (30%), Auxerrois blanc, Auxerrois gris, Meunier blanc, Pinot noir, Pinot blanc, Sylvaner (maximaal 30%), Riesling en Gewürztraminer. Evenals de Cötes de Toul hebben deze wijnen de neiging zeer zuur te worden, wat niet wegneemt dat ze in hun jeugd een aangename fruitigheid bezitten.
Gedistilleerd
Van de blanke eaux-de-vie van Lotharingen is de Mirabelle de bekendste. Deze wordt gemaakt van kleine, gele pruimen.
