Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 08-01-2020

Methode

betekenis & definitie

De weg, waarlangs men komt tot het verkrijgen van algemeen geldige oordeelen en samenhangen van oordeelen ; waarlangs men het doel van zijn denken bereikt. In de eerste plaats is bij de methode, zal zij juist zijn, noodig een goede toepassing van de wetten der logica.

We kunnen dan ook spreken van de algemeene methode, die voor al de wetenschappen geldt, en welker regels aan al de bijzondere methodes — voor elke wetenschap, in een bepaalde richting gespecialiseerde methodes — ten grondslag liggen.In den regel onderscheidt men de methodes welke in de wetenschap in zwang zijn van verschillend uitgangspunt. Zoo is er onderscheid tusschen onderzoeksmethode en voorstellings- of weergavemethode. Immers de man van wetenschap zal bij zijn onderzoek een anderen logischen gang van zaken volgen, dan bij zijn weergave van het gevonden resultaat. De algetneene methoden van de wetenschap worden verder onderscheiden in: inductieve (van en met de feiten naar de principes gaande) en deductieve (uit de beginselen verder redeneerende) methode; analytische (in de orde van aanwezigheid der feiten handelende) en synthetische (met saamstellende deelen rekenende) methode. Op zeer vele andere wijzen zijn verder, vooral ook de filosofische methoden te verdeden en te benoemen. (Wie zich voor deze vraagstukken speciaal interesseert, zie b.v. R. Herbertz, Studiën zum Methodenproblem und seiner Geschichte, 1910.)

De wetenschap, die zich met het vraagstuk der juiste methode bezig houdt noemen we de methoden-leer of methodologie.