→Wratten.
Bier
In den beginne was er bier. Vermoedelijk door het toevallige gadeslaan van een gistproces kwamen de mensen in de oertijd op het idee om bier te gaan produceren - lang voordat men met wijnbouw begon. De geschiedenis van de oudste alcoholische drank begon zo’n tienduizend jaar geleden, samen met het broodbakken. Bier was drank en levensmiddel, en als geest van het graan schonk men het over de velden uit om de goden om een goede oogst te verzoeken.
Bier en gebed gingen ook later prachtig samen. Monniken behoorden (en behoren) nog steeds tot de meest begenadigde brouwers. Al in de vroege Middeleeuwen was bier voor de Duitsers niet alleen een volksdrank, maar het werd ook als voedsel beschouwd en leverde stof - ook in nuchtere tijden - voor mythische en magische zaken. Gnomen, geesten en heksen staken naar het heet graag hun neus in de schuimkraag. ‘In Leobschütz werden in 1581 twee vrouwen verbrand die volle biervaten uit de kelders van de burgers hadden gehaald, om ze na een luchtreis op de torenspits op te drinken.’ (F. Eckstein in Handwörterbuch des Deutschen Aberglaubens) Gooit een meisje in gezelschap een glas bier om, dan krijgt ze volgens Boheemse overlevering ‘zonder huwelijk een kind’. Dingt een man naar de gunst van een schone vrouw, dan is hij onweerstaanbaar als hij ‘vleermuizenbloed in haar bier giet’.
Wijn speelde in de volksgeneeskunde een grotere rol dan bier, hoewel de laatste ook vaak voor therapeutische doeleinden gebruikt werd: het scheen te beschermen tegen de pest en werd aangeraden bij de bestrijding van galstenen; zweren trachtte men met betoniebladeren en kummel in oud bier gekookt te genezen; vermengd met jeneverbessen werd bier ook bij menstruatieklachten en nieraandoeningen aanbevolen; in Hongarije scheen luitenant Heinrich von Wlislocki (Aus dem Volksleben der Magyaren) door het drinken van ‘negen flessen bier waaraan nieuwe suikers waren toegevoegd’ van syfilis te zijn genezen. Een bierdrinker met een druiper (gonorroe) neemt naar men beweert een dreigende houding aan als het bier te koud geserveerd wordt.
→ Volksgeneeskunde, → Wijn.
