Lexicon van het bijgeloof

Walter Gerlach (2000)

Gepubliceerd op 11-11-2022

Huwelijk

betekenis & definitie

Alle belangrijke levensfases worden begeleid - met allerlei regionale varianten - door symbolische handelingen en magische rituelen. Als de huwelijksklokken luiden, heeft voor de bijgelovige zielen van ’s morgens tot ’s avonds iedere gebeurtenis een positieve of een negatieve betekenis.

Het begint al met simpele weeranalogie zon = een gelukkig huwelijk; regen = negatieve dingen (volgens een andere theorie wijst vochtigheid op een groot kindertal); nevel = een moeilijke toekomst. Hoewel sneeuw staat voor rijkdom, wordt in de winter weinig getrouwd.

Als de feestende meute een rouwstoet tegenkomt, wordt het huwelijksmaal snel gevolgd door een begrafenismaal. Op de trouwdag iets verliezen of vergeten betekent ongeluk, volgens een oude Zwitserse bron.

Daarentegen wordt het een gelukkig huwelijk als de bruiloftstaart goed gerezen is; als tijdens het trouwmaal duiven of zwaluwen rond het huis vliegen; als de koekoek roept of als men een geldstuk in de schoen bij zich draagt.

Op de trouwdag staat de bruid in het middelpunt. De sluier beschermt haar tegen het boze oog. Huilt ze, dan doet ze daar goed aan, want dan neemt ze als het ware alle te vergieten tranen al bij voorbaat weg, en hopelijk zal het daardoor een tranenvrij huwelijk worden. Een slimme bruid zorgt ervoor na afloop van de huwelijksplechtigheid als eerste over de drempel te stappen, want dan zal ze de baas zijn in huis.

De ring, symbool van de cyclus en van de oneindigheid, verwijst naar de onontbindbaarheid van de gesloten overeenkomst en blijft ook in tijden waarin één op de twee huwelijken in een scheiding eindigt het middelpunt van de trouwplechtigheid. Volgens sommige (profane) verklaringen staat de ringvinger symbool voor de man en de ring voor de vrouw. Beschadiging of verlies van de ring brengt volgens het volksgeloof onheil teweeg.

Het gooien van rijst (symbool van de vruchtbaarheid) naar het bruidspaar is een gebruik dat afkomstig is uit de Aziatische wereld.

Volgens Fabich zijn de blikken en pannen achter een auto van een pasgetrouwd stel ‘een moderne vorm van afweertoverij’.

Afweertoverij, → Jongenswens, → Liefde, → Spiegel, → Struikelen, → Waarzeggen.